Ε΄ ΤΑΞΗ - ΦΥΣΙΚΗ - ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ
Φ.Ε.9: Ηλεκτρικό ρεύμα: Μια επικίνδυνη υπόθεση
Αν σκεφτούμε όλα όσα κάνουμε κάθε μέρα, θα συνειδητοποιήσουμε πως στα περισσότερα από αυτά μας… συνοδεύει το ηλεκτρικό ρεύμα. Επομένως είναι αυτονόητο πως μας είναι, όχι απλώς χρήσιμο, αλλά τελείως απαραίτητο!
Πόσο επικίνδυνο, όμως, είναι;
Το βραχυκύκλωμα
Τα ηλεκτρόνια, καθώς αρχίζουν να κινούνται παλμικά μέσα σε κάποιον αγωγό (π.χ. σύρμα), δημιουργώντας το ηλεκτρικό ρεύμα, "ζορίζονται", περνούν μέσα από την ηλεκτρική συσκευή (λάμπα, ραδιόφωνο, ηλεκτρικό σίδερο, κλπ.) και την βάζουν σε λειτουργία.
Όμως, μεταξύ μας, δεν σκοτίζονται καθόλου να ανάψουν την λάμπα ή να λειτουργήσουν το σίδερο ή τον υπολογιστή. Αυτά, το μόνο που θέλουν είναι να μεταφερθούν (η κίνησή τους συγκεκριμένα) στον άλλο πόλο της ηλεκτρικής πηγής.
Εμείς, που έχουμε μάθει την επιθυμία τους αυτή, βάζουμε διάφορα εμπόδια στον δρόμο τους, αντιστάσεις δηλαδή (ραδιόφωνα, λάμπες, ψυγεία, υπολογιστές, κλπ. κλπ.), αναγκάζοντάς τα να περάσουν από 'κεί, προκειμένου να πάνε στον προορισμό τους: στον άλλο πόλο της ηλεκτρικής πηγής.
Έτσι, καθώς περνάνε από αυτές τις αντιστάσεις, "ζορίζονται" (...που λέει ο λόγος! δεν στεναχωριούνται κιόλας...) και παράγουν έργο (να φωτοβολήσει το λαμπάκι, να ζεσταθεί το ηλεκτρικό σίδερο, να λειτουργήσει ο υπολογιστής, κλπ.).
Επειδή, όμως, τα ηλεκτρόνια (όπως και οτιδήποτε ή οποιοσδήποτε πάνω στην Γη...) δεν θέλουν να κουράζονται, τότε, αν κάποτε βρουν έναν πιο σύντομο δρόμο (σύντομο, με την έννοια του ευκολότερου) για να φτάσουν στον προορισμό τους, όπως στην παραπάνω εικόνα που έχουμε ενώσει τα καλώδια, τότε προφανώς θα πάνε από αυτόν!
Έτσι, στο παραπάνω κύκλωμα το λαμπάκι δεν θα ανάψει, διότι θα έχει δημιουργηθεί ένα μικρότερο κύκλωμα (μικρότερο με την έννοια του πιο εύκολου δρόμου, είπαμε), δηλαδή ένα βραχύ κύκλωμα ή, με άλλα λόγια, ένα βραχυκύκλωμα!
Όμως, μεταξύ μας, δεν σκοτίζονται καθόλου να ανάψουν την λάμπα ή να λειτουργήσουν το σίδερο ή τον υπολογιστή. Αυτά, το μόνο που θέλουν είναι να μεταφερθούν (η κίνησή τους συγκεκριμένα) στον άλλο πόλο της ηλεκτρικής πηγής.
Εμείς, που έχουμε μάθει την επιθυμία τους αυτή, βάζουμε διάφορα εμπόδια στον δρόμο τους, αντιστάσεις δηλαδή (ραδιόφωνα, λάμπες, ψυγεία, υπολογιστές, κλπ. κλπ.), αναγκάζοντάς τα να περάσουν από 'κεί, προκειμένου να πάνε στον προορισμό τους: στον άλλο πόλο της ηλεκτρικής πηγής.
Έτσι, καθώς περνάνε από αυτές τις αντιστάσεις, "ζορίζονται" (...που λέει ο λόγος! δεν στεναχωριούνται κιόλας...) και παράγουν έργο (να φωτοβολήσει το λαμπάκι, να ζεσταθεί το ηλεκτρικό σίδερο, να λειτουργήσει ο υπολογιστής, κλπ.).
Επειδή, όμως, τα ηλεκτρόνια (όπως και οτιδήποτε ή οποιοσδήποτε πάνω στην Γη...) δεν θέλουν να κουράζονται, τότε, αν κάποτε βρουν έναν πιο σύντομο δρόμο (σύντομο, με την έννοια του ευκολότερου) για να φτάσουν στον προορισμό τους, όπως στην παραπάνω εικόνα που έχουμε ενώσει τα καλώδια, τότε προφανώς θα πάνε από αυτόν!
Έτσι, στο παραπάνω κύκλωμα το λαμπάκι δεν θα ανάψει, διότι θα έχει δημιουργηθεί ένα μικρότερο κύκλωμα (μικρότερο με την έννοια του πιο εύκολου δρόμου, είπαμε), δηλαδή ένα βραχύ κύκλωμα ή, με άλλα λόγια, ένα βραχυκύκλωμα!
Δοκιμάστε το με ασφάλεια, σε προσομοίωση!
Γιατί το βραχυκύκλωμα είναι τόσο επικίνδυνο;
Το βραχυκύκλωμα είναι πολύ επικίνδυνο, όταν γίνει με την τάση της ΔΕΗ, επειδή η κίνηση των ηλεκτρονίων στα καλώδια του ηλεκτρικού κυκλώματος του σπιτιού μας είναι υπερβολικά γρήγορη. Αν σκεφτούμε και πως από το σώμα μας περνά πολύ εύκολα το ρεύμα (αφού αυτό αποτελείται κατά 70% από νερό με άλατα που είναι καλός αγωγός του ηλεκτρικού ρεύματος), μπορούμε να φανταστούμε τι κινδυνεύουμε να πάθουμε: να καρβουνιάσουμε!
Οπότε,
Πολλή προσοχή με το ηλεκτρικό ρεύμα, αφού όσο χρήσιμο μάς έχει γίνει, τόσο εύκολα μπορεί να μας σκοτώσει!
Ακόμα και σε μια μπαταρία 4,5 volt, το βραχυκύκλωμα μπορεί να γίνει επικίνδυνο (να σκάσει η μπαταρία)!
Φανταστείτε πόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει με την ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος από την ΔΕΗ!
Φανταστείτε πόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει με την ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος από την ΔΕΗ!
Παίξτε με το βραχυκύκλωμα
άφοβα και δείτε τι παθαίνει το λεπτό συρματάκι!
Κάπου μέσα στο κύκλωμα παρεμβάλλεται ένα κομμάτι σύρμα. Πατήστε (με κλικ) τον διακόπτη να κλείσει το κύκλωμα,
και δείτε τι γίνεται με το σύρμα, όταν δημιουργηθεί βραχυκύκλωμα!
και δείτε τι γίνεται με το σύρμα, όταν δημιουργηθεί βραχυκύκλωμα!
Ένα τέτοιο, ελεγχόμενο, λεπτό συρματάκι παίζει τον ρόλο της ασφάλειας σε ένα κύκλωμα.
Ποιο είναι το όφελος;
Μα, το ότι αντί να ζεσταθεί και να καεί όλο το καλώδιο και να πιάσει φωτιά με ό,τι αυτό συνεπάγεται, καίγεται το λεπτό συρματάκι, άρα αυτόματα ανοίγει το κύκλωμα, και το ηλεκτρικό ρεύμα σταματάει να ρέει από τα καλώδια. Έτσι προστατευόμαστε!
Δείτε το βραχυκύκλωμα και την λειτουργία της ασφάλειας στο παρακάτω βίντεο:
Βραχυκύκλωμα -Ασφάλειες
(youtu.be/dG9eq_pfQlk)