ΣΤ΄ ΤΑΞΗ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
ΕΝΟΤΗΤΑ Β΄: Το Φυσικό Περιβάλλον
Κεφ. 15: Η σημασία του υδρογραφικού δικτύου στην ζωή των ανθρώπων
Οι θάλασσες, οι λίμνες, τα ποτάμια, και το νερό οπουδήποτε στην Γη αποτελούν το υδρογραφικό δίκτυο του πλανήτη μας.
Η ιστορία του ανθρώπου ξεκίνησε από το νερό, συνεχίζεται χάρη στο νερό, και θα συνεχίζεται όσο υπάρχει διαθέσιμο και καθαρό νερό...
Το νερό που υπάρχει συνολικά στην Γη φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Πηγή:www.celestiamotherlode.net):
Δεν το λες και πολύ...
Ευτυχώς που υπάρχει και ο κύκλος του νερού...
(Μας πειράζει που χρησιμοποιούμε το ίδιο νερό με τους πρωτόγονους; Καθόλου!),
...διότι αν δεν υπήρχε θα 'ταν σκούρα τα πράγματα! Θα το είχαν πιει όλο οι προηγούμενες γενεές...
Όλοι οι μεγάλοι πολιτισμοί της αρχαιότητας (Σουμέριοι, Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι, Κινέζοι, Ινδοί, Έλληνες, Πέρσες, Ρωμαίοι) αναπτύχθηκαν πλάι στο νερό (σε ποτάμια ή σε θάλασσα) και, γενικά, είχαν συνδέσει την ύπαρξή τους (όπως είναι φυσικό βέβαια) με το νερό.
Από την αρχαία εποχή οι άνθρωποι είχαν ανακαλύψει τον τρόπο να εκμεταλλεύονται το νερό.
Οι Σουμέριοι είχαν ανακαλύψει τρόπους άρδευσης των χωραφιών τους.
Η αρχαία Βαβυλώνα ήταν γνωστή για τους κρεμαστούς κήπους της, κάτι που προϋποθέτει ένα πολύπλοκο αρδευτικό σύστημα.
(Καλλιτεχνική απεικόνιση των κρεμαστών κήπων - Πηγή: users.sch.gr)
Οι Αιγύπτιοι είχαν επίσης αναπτύξει συστήματα άρδευσης, για να εκμεταλλεύονται τα νερά από τις πλημμύρες του Νείλου ποταμού.
Ο Αρχιμήδης είχε εφεύρει τον ατέρμονο κοχλία, για να μεταφέρει νερό από το ποτάμι χαμηλά προς το χωράφι που ήταν ψηλότερα (φωτο και σχέδιο παρακάτω).
Οι Ρωμαίοι εφηύραν τα υδραγωγεία και τους αγωγούς τους, για να μεταφέρουν το νερό από μακριά.
Αργότερα εφευρέθηκε ο νερόμυλος, με την βοήθεια του οποίου μπορούσαν, όσοι βρίσκονταν κοντά σε ποτάμια, να αλέθουν τους καρπούς τους.
(digitalzoot)
|
Ακόμα πιο αργά, στον προηγούμενο αιώνα, οι άνθρωποι ανακάλυψαν την δύναμη του ατμού και εφηύραν τις ατμομηχανές.
Στις μέρες μας οι άνθρωποι, έχοντας πάει πολλά βήματα μπροστά εκμεταλλεύονται την δύναμη του νερού στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια, για την παραγωγή ρεύματος.
Πολλά πλοία ταξιδεύουν μέσα στις λίμνες και τα -πλωτά- ποτάμια, που τα χρησιμοποιούν ως υδάτινους δρόμους για την επικοινωνία και το εμπόριο μεταξύ των ανθρώπων.
Πλοίο στην λίμνη Λουκέρνη, Ελβετία (www.clickatlife.gr)
|
Ποταμόπλοιο στον Δούναβη, Βιέννη (gexploreations.blogspot.gr)
|
Καμμιά φορά στα ποτάμια ταξιδεύουν και λεωφορεία, αλλά αυτό είναι μια άλλη υπόθεση...
(youtu.be/RouCJSW3WWM)
Οι παραλίμνιες και οι παραποτάμιες πόλεις, λόγω της εύκολης πρόσβασης, αποκτούν περισσότερα πλεονεκτήματα απ' όσα οι πόλεις που βρίσκονται σε ηπειρωτικές περιοχές.
Έτσι, κατά μήκος των πλωτών ποταμών και των μεγάλων λιμνών έχουν αναπτυχθεί μεγάλα αστικά κέντρα.
Βιέννη (www.kathimerini.gr)
|
Βελιγράδι (vaitravel.gr)
|
Οι άνθρωποι πολλές φορές επεμβαίνουν στο υδρογραφικό σύστημα, δημιουργώντας με φράγματα τεχνητές λίμνες (για ύδρευση, για άρδευση, ή για παραγωγή ηλεκτρισμού.
Λίμνη Κρεμαστών (μεταξύ Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας), Γέφυρα επισκοπής (www.agrafa.gr)
Άλλες φορές επεμβαίνουν σε κάποιο υδρογραφικό σύστημα, με σκοπό να το εξαφανίσουν ή να το αλλάξουν, για διάφορους λόγους.
Η αποξηραμένη λίμνη Κάρλα, στην Θεσσαλία (www.tsantirinews.gr)
|
Εκτροπή του Αχελώου ποταμού (https://ecolawgy.wordpress.com)
|
Αυτό που κάνουν πάντα, όμως (κάνουμε, δηλαδή...), είναι να ρυπαίνουν όσο πιο ανεύθυνα μπορούν ό,τι μπορούν να ρυπάνουν: ποτάμια, λίμνες, υπόγεια νερά.
Αιτία; Η υπερεκμετάλλευση της Γης και η χρησιμοποίησή της σαν να είμαστε οι τελευταίοι κάτοικοί της...
Ταυτόχρονα, η αλλαγή του κλίματος, την οποίαν επιφέρει η ρύπανση της ατμόσφαιρας, προκαλεί -και θα προκαλέσει περισσότερο στο μέλλον- αρκετά άσχημες αλλαγές στην κατανομή του υδρογραφικού δικτύου: Άλλες περιοχές κινδυνεύουν άμεσα με ερημοποίηση εξαιτίας της ξηρασίας, άλλες περιοχές κινδυνεύουν με εξαφάνιση εξαιτίας της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
Το παρακάτω βίντεο του Γιώργου Αυγερόπουλου αναφέρεται σ' αυτές τις περιπτώσεις, οι οποίες αναμένεται να προκαλέσουν (αν η ανθρωπότητα δεν αλλάξει συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον) εκατοντάδες εκατομμύρια πρόσφυγες - κλιματικούς πρόσφυγες αυτή την φορά, αφού η γη τους θα έχει καλυφθεί από τα νερά...
Χωρίς να χρειάζεται να πάμε μέχρι το μακρινό και εξωτικό Μπαγκλαντές, τις άσχημες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής τις βλέπουμε ήδη και στην χώρα μας.
Εικόνες σαν την παρακάτω (δρόμος που έχει γίνει λίμνη) θα βλέπουμε όλο και πιο συχνά στο μέλλον...
Κουφάλια Θεσσαλονίκης, 7-9-2016 (www.thepressroom.gr)
Διαδραστικός χάρτης πλημμυρών
Δείτε στον παρακάτω χάρτη (με βάση τους χάρτες της Google, επεξεργασμένους από την NASA) πόσο θα διεισδύσει η θάλασσα στην στεριά τα επόμενα χρόνια, αν συνεχιστεί η μανία των ανθρώπων εναντίον του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούμε.
Επιλέξτε τα μέτρα ανόδου της θάλασσας (πάνω αριστερά στην σελίδα), για να βλέπετε κάθε φορά τις εκτάσεις ξηράς που θα χαθούν.
ΚΛΙΚ στην εικόνα, για να μεταφερθείτε στους χάρτες:
Επιλέξτε τα μέτρα ανόδου της θάλασσας (πάνω αριστερά στην σελίδα), για να βλέπετε κάθε φορά τις εκτάσεις ξηράς που θα χαθούν.
ΚΛΙΚ στην εικόνα, για να μεταφερθείτε στους χάρτες:
Το υδρογραφικό δίκτυο της Αθήνας
Από τον Εύηνο στο ποτήρι μας...