Οι θυσίες της Ελλάδας στην Κατοχή - Η έκθεση Δοξιάδη

(ΚΛΙΚ στις εικόνες, για μεγέθυνση)



Όταν, κατά την λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί αποχώρησαν από την Ελλάδα, άφησαν πίσω τους μία χώρα κατεστραμμένη κι έναν λαό εξαθλιωμένο οικονομικά.
Παρακάτω ακολουθούν μερικά αποσπασματικά στοιχεία του μεγέθους της καταστροφής που υπέστη η χώρα μας και ο λαός της, παρμένα από την επίσημη Έκθεση (1946) του Υπουργείου Δημοσίων Έργων για την ανάδειξη των καταστροφών της Ελλάδας κατά τον Πόλεμο. Την όλη εργασία διηύθυνε ο αρχιτέκτονας Κ. Α. Δοξιάδης. 
Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε τον Μάιο του 1941 και τελείωσε τον Νοέμβριο του 1944.



ΓΕΝΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ
Από βομβαρδισμούς, φωτιές ή λεηλασία.

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
Είτε από σαμποτάζ των ανταρτών είτε από τις καταστροφές που προξένησαν οι Γερμανοί εγκαταλείποντας την Ελλάδα, 
το αποτέλεσμα είναι πως το οδικό δίκτυο της Ελλάδας στο τέλος του Πολέμου ήταν τελείως κατεστραμμένο.

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
Όταν ελευθερώθηκε η Ελλάδα, οι Ελληνικοί Σιδηρόδρομοι απλά δεν υπήρχαν! 
Το μεν σιδηροδρομικό δίκτυο ήταν σχεδόν όλο κατεστραμμένο, τα δε βαγόνια τα είχαν αρπάξει οι Βούλγαροι και οι Γερμανοί και τα είχαν μεταφέρει στις πατρίδες τους για να ενισχύσουν τα δικά τους σιδηροδρομικά δίκτυα...

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΙΣΘΜΟΥ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
Φεύγοντας οι Γερμανοί από την Ελλάδα, για εκδίκηση προξένησαν όσο περισσότερες καταστροφές μπορούσαν στην διώρυγα και τον ισθμό της Κορίνθου:
Ανατίναξαν την γέφυρα (τα κομμάτια της οποίας έπεσαν κάτω στον ισθμό), έριξαν όσο περισσότερα βαγόνια μπορούσαν στην στενή θαλάσσια λωρίδα, ανατίναξαν σε διάφορα σημεία τις πλευρές της διώρυγας για να πέσουν τα χώματα στην θάλασσα και βούλιαξαν καράβια μέσα στο πέρασμα. Και επειδή τους φάνηκαν λίγα όλα αυτά, στο τέλος έριξαν και νάρκες πάνω στα χαλάσματα, ώστε να μην μπορούν οι Έλληνες να καθαρίσουν το πέρασμα!
Το αποτέλεσμα αυτής της κτηνώδους ενέργειας ήταν να αποφραχθεί τελείως ο ισθμός και να μείνει για αρκετά χρόνια κλειστός προκειμένου να καθαριστεί το πέρασμα και να φτιαχτεί καινούρια γέφυρα.

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ
Ο εμπορικός στόλος ακολούθησε την μοίρα του σιδηροδρόμου... Από 583 πλοία που είχαμε το 1939, φορτηγά και επιβατηγά, χάθηκαν τα 434, δηλαδή περίπου το 75%. Η χωρητικότητα του εμπορικού στόλου από περίπου 1.930.000 τόνους που ήταν προπολεμικά έπεσε στους περίπου 530.000 τόνους! Μειώθηκε δηλαδή κατά 73%.
(Κάθε σύμβολο παρακάτω παριστάνει 10 πλοία.)

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ
Αεροδρόμια, εγκαταστάσεις και εργοστάσια καταστράφηκαν εντελώς εξαιτίας του πολέμου και της Κατοχής. Τα αεροπλάνα και τα μηχανήματα διαλύθηκαν ή μεταφέρθηκαν στις χώρες του Άξονα. Το 1945 η Πολιτική Αεροπορία ήταν σαν να μην υπήρξε ποτέ...

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ
Επειδή η καταστροφή των συγκοινωνιακών δικτύων φαίνεται πως δεν ήταν αρκετή για τους Ναζί, γι' αυτό αποφάσισαν να συνεχίσουν το έργο τους και στις τηλεπικοινωνίες.
Έτσι, κατέστρεψαν όλες τις υπεραστικές γραμμές, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των μηχανημάτων και των εγκαταστάσεων το άρπαξαν για την πατρίδα τους.

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ
Η κακία των ναζί έφτασε μέχρι το σημείο να καταστρέψουν τα υδραυλικά έργα που δεν είχαν καμία σχέση με τον πόλεμο (αρδευτικά έργα, φράγματα, γέφυρες, κλπ.) στις πεδιάδες της Θεσσαλονίκης και των Σερρών!

ΤΑ ΚΑΜΕΝΑ ΧΩΡΙΑ
Οι Γερμανοί εφάρμοσαν ένα προμελετημένο σχέδιο προκειμένου να κάμψουν το ηθικό του ελληνικού πληθυσμού (κάτι που βέβαια δεν κατάφεραν): την θεωρία των αντιποίνων, με βάση την οποία για κάθε απώλεια δικών τους σε μια μάχη ή σε ενέδρα των ανταρτών πυρπολούσαν τα πλησιέστερα χωριά. 1170 ήταν τα χωριά που έκαψαν σε όλη την επικράτεια, όπως φαίνονται στον παρακάτω χάρτη, με τις κόκκινες κουκκίδες.

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ
Η Ελλάδα έχασε στην διάρκεια του πολέμου το 1/4 περίπου των οικοδομών της (23%)! Είναι η χώρα με τις μεγαλύτερες καταστροφές σε οικοδομές μεταξύ όλων των άλλων συμμαχικών χωρών.

Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ
Όταν κατέλαβαν οι Γερμανοί την Ελλάδα, την υποχρέωσαν να τους πληρώνει έξοδα κατοχής! Το 1941 το κόστος κατοχής έφτανε το 40% του εθνικού εισοδήματος, ενώ τον επόμενο χρόνο το 90%. Η κυβέρνηση για να αντεπεξέλθει στις "υποχρεώσεις" της αυτές, έκοβε συνεχώς καινούριο χρήμα, χωρίς αντίκρυσμα. Η διαδικασία αυτή συνετέλεσε στην ανοδική πορεία του πληθωρισμού που έφτασε σε απίθανα ύψη ως την Απελευθέρωση.
Ο πληθωρισμός, όμως, ήταν ταυτόχρονα αποτέλεσμα εσκεμμένων ενεργειών των κατακτητών. Οι Γερμανοί τον επιζητούσαν, αφ' ενός διότι έτσι μπορούσαν να αγοράζουν πάμφτηνα διάφορα προϊόντα, αφ' ετέρου με την πείνα και την εξαθλίωση που έφερνε ο πληθωρισμός προσπαθούσαν οι κατακτητές να αποδυναμώσουν την αντιστασιακή δράση. (περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ)

ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΑΡΙΘΜΟΥ (1941 - 1944)
Οι τιμές των προϊόντων ακολουθούσαν την πορεία του χρήματος. Έτσι, ο πληθωρισμός ανέβηκε σε εξωπραγματικά επίπεδα και τα χρήματα κυκλοφορούσαν με το τσουβάλι (χωρίς να έχουν καμιά αξία, πια). Οι τιμές είχαν ανέβει χιλιάδες φορές περισσότερο απ' ό,τι πριν την Κατοχή. Για παράδειγμα, για να αγοράσει κανείς 1 οκά ψωμί (1,28 κιλά) τον Απρίλιο του 1941 έδινε 10 δραχμές, ενώ τον Σεπτέμβριο του 1944 έπρεπε να δώσει 153.000.000 δραχμές!
Ενώ όμως ανέβαιναν τόσο οι τιμές, οι μισθοί παρέμεναν καθηλωμένοι στα παλιά επίπεδα.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ 

Εξαιτίας του πληθωρισμού και των ενεργειών των δυνάμεων κατοχής ο ελληνικός λαός, κυρίως στην Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις, καταδικάστηκε σε εντονότατο υποσιτισμό και σε θάνατο από πείνα.
Στον διπλανό πίνακα βλέπουμε τον μεγάλο λιμό του '41-'42, στην Αθήνα.
(Κάθε σύμβολο παριστάνει το 10% των οικογενειών.)

ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ
Ο αριθμός των θανάτων ανέβηκε τρομακτικά τον 2ο χρόνο της Κατοχής.
Με κόκκινο συμβολίζονται οι θάνατοι από φυματίωση, με κίτρινο από καρδιακά νοσήματα, με πράσινο και μαύρο από άλλες αιτίες. Όπως βλέπουμε, η φυματίωση έκανε θραύση τον δύσκολο χειμώνα του '41-'42.

ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΕΣ ΩΜΟΤΗΤΕΣ
Η βουλγαρική συμπεριφορά απέναντι στον ελληνικό λαό στην Α. Μακεδονία και την Θράκη ήταν σαφώς πιο σκληρή και απάνθρωπη από την συμπεριφορά των άλλων κατακτητών. Οι Βούλγαροι έκαναν ό,τι μπορούσαν για να ελαττώσουν τον ελληνικό πληθυσμό σ' εκείνες τις περιοχές. Σκότωναν σε όλες τις πόλεις της κατεχόμενης ζώνης με κάθε τρόπο και κάθε μέσον.

Στην περιοχή της Δράμας σφάχτηκαν 7000 άνθρωποι μέσα σε μια νύχτα! Και προφανώς, επειδή ήταν περήφανοι για τα κατορθώματά τους, δεν παρέλειπαν να βγαίνουν φωτογραφίες με τα αποκεφαλισμένα ή κρεμασμένα θύματά τους...

Η ΣΦΑΓΗ ΚΑΙ Ο ΕΜΠΡΗΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ
Αυτό στο οποίο διέπρεψαν οι Γερμανοί ήταν οι ομαδικές σφαγές μαχητών και αμάχων αδιακρίτως.
Τα Καλάβρυτα αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα της ωμότητας των Ναζί. Σε αντίποινα για τον θάνατο Γερμανών στρατιωτών από τους αντάρτες δολοφόνησαν 1436 άρρενες κατοίκους, δηλαδή το 38,5% του συνολικού αριθμού της πόλης και έκαψαν σχεδόν ολοκληρωτικά τα σπίτια του χωριού, όπως φαίνεται στον πίνακα. Αξιοσημείωτο είναι πως η Γερμανία, ενώ έχει αναγνωρίσει επίσημα την φρικαλεότητα της σφαγής, δεν έχει κάνει ποτέ αναφορά για καμία αποζημίωση!

Η ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΔΙΣΤΟΜΟΥ
Είναι ένα ακόμα παράδειγμα ομαδικών σφαγών που έκαναν οι Γερμανοί σ' ένα μικρό χωριό σκοτώνοντας 220 άτομα, από μωρά μέχρι γέροντες.
Μεταξύ των θυμάτων υπάρχουν 20 παιδιά 5 - 20 ετών και 42 ηλικιωμένοι άνω των 60.
Όπως στα Καλάβρυτα, έτσι και στο Δίστομο η Γερμανία δείχνει να αγνοεί την έννοια της λέξης "αποζημίωση".

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ
Πριν τον Πόλεμο, επί συνόλου πληθυσμού 7.335.000 ανθρώπων δεν υπήρχαν άστεγοι. Στην απελευθέρωση επί συνόλου πληθυσμού 6.700.000 ανθρώπων οι άστεγοι έφταναν περίπου τους 1.200.000!

Οι πληροφορίες, τα στοιχεία και τα σχεδιαγράμματα, εκτός αν υπάρχει διαφορετική παραπομπή (link), είναι από την επίσημη Έκθεση του 1946 του Υπουργείου Δημοσίων Έργων.

Για όποιον θέλει, η συνολική Έκθεση κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. (Την είδαμε εδώ και εδώ!)