28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 - 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1944

Μικρό εικονογραφημένο αφιέρωμα στον αγώνα του λαού μας ενάντια στον φασισμό και τον ναζισμό

Α. Η πρόκληση

15 Αυγούστου 1940: Οι Ιταλοί βυθίζουν με μία τορπίλη το καταδρομικό "Έλλη" μέσα στο λιμάνι της Τήνου όπου είχε καταπλεύσει για την γιορτή της Παναγίας, τον Δεκαπενταύγουστο.

Μία τορπίλλη δεν βρίσκει τον στόχο της και εκρήγνυται μέσα στο λιμάνι. Από θαύμα δεν υπάρχουν θύματα!

​

Β. Η επίθεση των Ιταλών

Ο Ιταλός φασίστας Μουσολίνι ονειρεύεται να αποκαταστήσει την "ένδοξη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία" με τον ίδιον επικεφαλής, γι' αυτό και συμμαχεί με τον Γερμανό εθνικοσοσιαλιστή (Ναζί) Χίτλερ.

Όταν ο Χίτλερ το 1940 κατέλαβε την Γαλλία, αποφάσισε κι αυτός να καταλάβει την Ελλάδα για να δείξει την αξία του στον "συνέταιρό" του. Ήθελε μάλιστα να κάνει "έκπληξη" στον Χίτλερ, γι' αυτό αποφάσισε να κάνει την επιχείρηση "κρυφά" απ' αυτόν (δηλαδή χωρίς προηγούμενη συνεννόηση μαζί του)!

Σε ομιλία του στην πιάτσα Βενέτσια στην Ρώμη κομπάζει πως διαθέτει "8.000.000 ξιφολόγχες". Προσοχή: Όχι 8 εκατομμύρια στρατιώτες, αλλά 8 εκατομμύρια όπλα! Η φράση αυτή είναι ενδεικτική του πώς βλέπει ο φασισμός ακόμα και τους στρατιώτες πάνω στους οποίους στηρίζεται: ως αναλώσιμα είδη· ξιφολόγχες, απλώς...

28 Οκτωβρίου 1940: Το ιταλικό τελεσίγραφο εκπνέει και η Ιταλία μάς κηρύσσει τον πόλεμο.
Η μέρα άρχισε με σειρήνες, σαλπίσματα, κωδωνοκρουσίες, και δοξολογίες στους ναούς, με διαδηλώσεις υπέρ τού πολέμου, πράγμα πρωτοφανές αφού στο μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης επικρατούσε γενικός πανικός, φόβος και απελπισία μπροστά στο τέρας του φασισμού, ειδικά μετά την πτώση τής Γαλλίας...

Ο Μπενίτο Μουσολίνι με τους φαντάρους του θεωρούν την εκστρατεία τους σχεδόν περίπατο. Ο λυσσαλέος αγώνας όμως του ελληνικού στρατού θα τους διαψεύσει τραγικά! Οι νίκες των Ελλήνων θα διαδέχονται η μία την άλλη!
Στις πόλεις ο λαός, μέσα από τα τραγούδια και το θέατρο, αντιμετωπίζει τους Ιταλούς ως ταλαίπωρους που την "πάτησαν" με την εκστρατεία τους στην Ελλάδα. Ο Μουσολίνι γίνεται αντικείμενο χλευασμού από όλους!
Η ταινία μικρού μήκους που ακολουθεί αντιμετωπίζει αυτόν και τον στρατό του σαν θλιβερά και γελοία υποκείμενα!

(youtu.be/_BqosbXoYcQ)
​

Οι Έλληνες πηγαίνουν στο μέτωπο μαζικά και με ατράνταχτη θέληση να διώξουν τους φασίστες εισβολείς! Η επιστράτευση παίρνει σχεδόν πανηγυρικό χαρακτήρα!

Στα βουνά της Ηπείρου δίνονται μεγάλες μάχες. Παρά την αντίθετη άποψη του καθεστώτος του Μεταξά για την σκοπιμότητα μιας πολεμικής αναμέτρησης με τους Ιταλούς (χαρακτηριστική η δήλωση του υποστράτηγου Πετρουτσόπουλου: "Η ανωτάτη ηγεσία δεν επίστευεν εις την νίκην, αλλά ήθελεν να ρίψωμεν μερικούς πυροβολισμούς δια την τιμήν των όπλων μας"), ο στρατός μας πολεμά γενναία, τους αιφνιδιάζει και τελικά μετά από έναν μήνα περίπου, τους απωθεί βαθιά μέσα στο αλβανικό έδαφος. Οι Ιταλοί υποχωρούν άτακτα.

 Παρά τις μεγάλες δυσκολίες και τις κακουχίες που αντιμετωπίζουν πάνω στα χιονισμένα βουνά, οι φαντάροι συνεχίζουν με αμείωτη ένταση τον αγώνα ενάντια στους εισβολείς.
Στις ανάπαυλες από τις μάχες προσπαθούν να κρατούν το ηθικό τους ανεβασμένο.

Μόνη τους επικοινωνία με την υπόλοιπη Ελλάδα το γράμμα ή το δέμα από την οικογένεια...

Ο πόλεμος όμως δεν είναι καθόλου εύκολος. Εκτός από τους Ιταλούς, οι Έλληνες στρατιώτες έχουν να αντιμετωπίσουν επίσης το χιόνι, μαζί με το κρύο.

Τα πόδια των στρατιωτών γεμίζουν χιονίστρες. Πολλοί αναγκάζονται να ακρωτηριαστούν... Οι τραυματίες περιθάλπονται όπως-όπως στα πρόχειρα νοσοκομεία που έχουν στηθεί στο μέτωπο. Πολλοί από αυτούς, όταν αναρρώνουν, ζητούν και ξαναγυρίζουν στις μονάδες τους για να συνεχίσουν τον πόλεμο, όπως πριν.

Οι γυναίκες συνεισφέρουν όπως μπορούν. Όσες μένουν στα χωριά της Ηπείρου, κοντά στο μέτωπο, μεταφέρουν πολεμοφόδια και τρόφιμα και, γενικά, βοηθούν όπου χρειάζεται.

Στις πόλεις πλέκουν κάλτσες και εσώρουχα για τους στρατιώτες, προκειμένου αυτοί να αντέξουν τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες της χειμωνιάτικης Πίνδου.

Το τέλος του χειμώνα βρίσκει τον ελληνικό στρατό νικητή σ' αυτόν τον πόλεμο.
Ο Μουσολίνι, ο οποίος μέχρι τότε βρισκόταν στην Αλβανία για να καμαρώνει την νίκη των στρατιωτών του...

...φανερά εκνευρισμένος με την "ανικανότητα" των αξιωματικών του (τους οποίους αλλάζει τον έναν μετά τον άλλο, μετά τις απανωτές ήττες) αποχωρεί για την Ιταλία.


Ντροπιασμένος, ζητά την βοήθεια του συνεταίρου του, του Χίτλερ. 
Ο Χίτλερ είχε τον συνδυασμό του έξυπνου ανθρώπου, του ικανού να ελέγχει τα πλήθη, και του κακού μαζί.
Και βέβαια διέθετε ένα αρκετά διαταραγμένο μυαλό (από ηθική άποψη), ώστε να μην έχει κανένα πρόβλημα να αιματοκυλήσει τους λαούς προκειμένου να ικανοποιήσει τα συμφέροντά του και την δίψα του για εξουσία...
​

Ας κάνουμε όμως μια παρένθεση για να δούμε ποιος ήταν ο Χίτλερ και ποιες ήταν οι ιδέες του...

Γεννήθηκε το 1889 στην βόρεια Αυστρία, σ' ένα χωριό κοντά στα σύνορα με την Γερμανία.
Με τα γράμματα δεν τα πήγαινε και πολύ καλά, αφού μέχρι να παρατήσει το σχολείο (το 1905, χωρίς να πάρει απολυτήριο) με δυσκολία περνούσε τις τάξεις. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του ζωγράφο, όμως η Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης είχε αντίθετη γνώμη. Γι' αυτό τον έκοψε και τις δύο φορές που έκανε αίτηση για εγγραφή στην Σχολή. Λόγω έλλειψης ταλέντου, όπως είπαν.
Ποιος ξέρει...
Αν τον είχαν δεχθεί, ίσως να γινόταν ένας άσημος ζωγράφος που θα πούλαγε τα έργα του (σαν τα δύο παρακάτω) για να ζήσει, και τα πάνω από πενήντα εκατομμύρια θύματά του  να επιζούσαν και να προλάβαιναν να πεθάνουν από φυσικό θάνατο...

Φυσικά, όταν ανέλαβε την εξουσία, από τις πρώτες ενέργειες που έκανε ήταν να τιμωρήσει τους καθηγητές της Ακαδημίας που τον είχαν απορρίψει!

Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πολέμησε ως δεκανέας και μάλιστα πήρε και παράσημα.
Όταν μετά από κάποιον τραυματισμό του εισήχθη σε στρατιωτικό νοσοκομείο, οι ψυχίατροι εκεί τον  χαρακτήρισαν ως ψυχοπαθή.
Ο πρώτος του βιογράφος, ο Κόνραντ Χάιντεν, ανέφερε πως ο διοικητής τού λόχου είπε κάποτε για τον Χίτλερ: «Αυτόν τον υστερικό ποτέ δε θα τον κάνω υπαξιωματικό!». Πράγματι, παρά το ότι πήρε δύο παράσημα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ποτέ δεν πήρε προαγωγή.

Το 1919 έγινε μέλος του Γερμανικού Εργατικού Κόμματος. Δύο χρόνια αργότερα έγινε πρόεδρός του και το μετονόμασε σε Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα. Σιγά-σιγά (και με την βοήθεια των φιλήσυχων Γερμανών νοικοκυραίων που τον ψήφιζαν στις εκλογές και τελικά του έδωσαν την πρώτη θέση το 1932) αναρριχήθηκε στην εξουσία. Το 1933 τοποθετήθηκε καγκελάριος της Γερμανίας και έναν χρόνο μετά έγινε αρχηγός όλου του κράτους και του στρατού.

Από τότε άρχισε η δικτατορία του.
Από τις πρώτες του ενέργειες ήταν να σκοτώσει γύρω στους 200 από τους πρώην συντρόφους του (αυτούς που τρομοκρατούσαν τον πληθυσμό για λογαριασμό του), μια που δεν τους χρειαζόταν άλλο πια!

Το διαταραγμένο του μυαλό φάνηκε αμέσως, αφού όταν ανέβηκε στην εξουσία κατάστρεψε ολοσχερώς τα χωριά των γονέων και των παππούδων του για να μην ξέρει ο κόσμος τίποτα για την καταγωγή του (επειδή ίσως να μην ήταν και αυθεντικός απόγονος της "καθαρής" άριας φυλής...).

Στον νου του είχε συνεχώς την ιδέα να κάνει την Γερμανία παγκόσμια δύναμη, έτσι ξεκίνησε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο...
Η πολιτική του στηρίχτηκε στον αντισημιτισμό και τον ρατσισμό και στο ταλέντο του να γίνεται αρεστός από τα πλήθη, αφού τους έλεγε λόγια που τους άρεσε να ακούν, βοήθησε στην εξάπλωση της ναζιστικής θεωρίας ανάμεσα στον λαό.
Πίστευε πως οι Γερμανοί είναι αδικημένοι από τις μεγάλες Δυνάμεις. Ταυτόχρονα διακήρυττε πως η γερμανική άρια φυλή είναι ανώτερη από τις άλλες φυλές και γι' αυτό έπρεπε να κυριαρχήσει στον υπόλοιπο κόσμο. Μάλιστα όχι όλοι οι Γερμανοί, αλλά μόνο οι δυνατοί και υγιείς.
Γι' αυτόν τον λόγο, σε ένα συνέδριο του κόμματός του είχε πει: "Αν στην Γερμανία γεννιόνταν κάθε χρόνο 1.000.000 παιδιά και σκοτώναμε τα 700.000 με 800.000 από αυτά, τα πιο αδύναμα, τότε σε μερικά χρόνια το έθνος μας θα γινόταν πολύ πιο δυνατό!"...
Αυτό βέβαια δεν το έλεγε μόνο! Το εννοούσε κιόλας και το έκανε πράξη με τα κέντρα ευθανασίας που ίδρυσε. Περίπου 200.000 σωματικά ή πνευματικά ανάπηροι άνθρωποι εξοντώθηκαν σε αυτά, μόνο το 1939. "Ζωές που ήταν ανάξιες να ζουν" όπως έλεγε...

Απέναντι στους Εβραίους είχε αρρωστημένη αντιπάθεια. Σκότωσε γύρω στους 6.000.000, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο.
Δεν ήθελε όμως να εξοντώσει μόνο τους Εβραίους. Εχθροί του ήταν διάφορες κατηγορίες ανθρώπων: οι κομμουνιστές, οι τσιγγάνοι, οι ομοφυλόφιλοι, οι Σλάβοι, οι Πολωνοί, οι μάρτυρες του Ιεχωβά και διάφοροι άλλοι που απείχαν από το πρότυπο του "λευκού Γερμανού υπερανθρώπου"...

Όσους από αυτούς μπόρεσε, τους μετέφερε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Κάποιοι κρατούμενοι χρησιμοποιούνταν ως πάμφτηνη εργατική δύναμη στα εργοστάσια που υπήρχαν εκεί. Πάμφτηνη διότι αφ' ενός δεν τους "κόστιζαν" πολύ, αφού τους έδιναν ελάχιστο φαγητό ίσα να μην πεθάνουν, αφ' ετέρου διότι όταν κάποιοι δεν άντεχαν και κατέρρεαν, τους έθαβαν κάπου πρόχειρα και τους αντικαθιστούσαν με καινούριους που έφερναν καθημερινά.
Κάποιοι άλλοι, χρησιμοποιήθηκαν από τους Ναζί "επιστήμονες" ​ως πειραματόζωα των πιο διεστραμμένων πειραμάτων που μπορεί να φανταστεί κανείς...

Νταχάου, Άουσβιτς, Μαουτχάουζεν είναι μερικά μόνο από τα κολαστήρια εκείνα μέσα στα οποία βρήκαν φρικτό θάνατο εκατομμύρια αθώοι...

Στρατόπεδα συγκέντρωσης

Κρατούμενοι (κάθε ηλικίας και φύλου)

Όταν οι σύμμαχοι μπήκαν μέσα στα στρατόπεδα, στο τέλος του πολέμου,
φρίκιασαν με τους σωρούς των πτωμάτων που είδαν να βρίσκονται στιβαγμένα στους ανοιχτούς χώρους...

Αυτοί είναι οι φούρνοι που οι Ναζί έκαιγαν τους ανθρώπους. 
(Αν βλέπουμε σήμερα ανθρώπους να αστειεύονται με τέτοιου είδους κτηνωδίες, εμείς δεν θα πρέπει να το ανεχόμαστε.
Απεναντίας θα πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση για να μην υπάρξει κίνδυνος να ξαναζήσουμε παρόμοιες καταστάσεις...)

[ Οι φωτογραφίες, είναι από αναζήτηση στο διαδίκτυο.
​Κάποιες από τις πληροφορίες, είναι από την Βικιπαίδεια (1, 2,3, 4, 5, 6). ]


​

Άουσβιτς: Ένα στρατόπεδο της φρίκης

(youtu.be/TsO42grxoXs)

​

Αυτός λοιπόν ήταν ο Χίτλερ και αυτός είναι ο φασισμός, για να μην ξεχνάμε, μια που μέχρι σήμερα ακόμα υπάρχουν κάποιοι, στην Ελλάδα και την Ευρώπη, που δηλώνουν θαυμαστές του...

​


Γ. Η γερμανική Κατοχή

Ο Χίτλερ αποφασίζει να εκστρατεύσει με αρκετές μεραρχίες του εναντίον της Ελλάδας, ώστε απερίσπαστος μετά να ρίξει το βάρος του στην επίθεση εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης που σχεδίαζε.
Στις 6 Απριλίου 1941 αρχίζει από την Μακεδονία η γερμανική επίθεση εναντίον της χώρας μας.

Οι Έλληνες αντιστέκονται γενναία, όμως ο ελληνικός στρατός είναι ήδη εξασθενημένος από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και η γερμανική πολεμική μηχανή είναι από τις καλύτερα εξοπλισμένες του κόσμου.
Στις 27 Απριλίου καταλαμβάνεται η Πρωτεύουσα. Ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κορυζής (που είχε αναλάβει περίπου 3 μήνες νωρίτερα) αυτοκτονεί.

Μέχρι τις 5 Μαΐου ολόκληρη η Ελλάδα, εκτός από την Κρήτη, έχει πέσει στα χέρια των Γερμανών.

Στις 20 Μαΐου 1941 ξεκινά η προσπάθεια των Γερμανών να καταλάβουν την Κρήτη.

​

Για δυο εβδομάδες οι Κρητικοί αντιστέκονται γενναία· πολύ περισσότερο απ' όσο περίμενε ο Χίτλερ.

Κρητικοί μάχονται με γενναιότητα, σώμα με σώμα, εναντίον Γερμανών φασιστών 

Οι Γερμανοί έχουν σημαντικές απώλειες. Ο Χίτλερ εξοργίζεται και αντίθετα από όλους τους κανόνες του πολέμου (αν μπορούμε να μιλάμε για κανόνες μέσα στην παράνοια...) ως αντίποινα καταστρέφει ολόκληρα χωριά, όπως την Κάνδανο, το Κοντομαρί και τον Κακόπετρο, και σκοτώνει άμαχο πληθυσμό.
Διότι οι ναζί πιστεύουν (και εφαρμόζουν) το δόγμα της συλλογικής ευθύνης: Σκότωσαν κάποιοι αντάρτες μερικούς Γερμανούς; Πηγαινουν οι Ναζί σε κάποιο χωριό της περιοχής και το καινε ολοκληρο, σκοτώνοντας τους κατοίκους του...

Όταν λοιπόν ακούμε, ή μας απειλούν με τιμωρίες λόγω της "συλλογικής ευθύνης μας", καλό είναι να θυμόμαστε -και να υπενθυμίζουμε στους επίδοξους "τιμωρούς"- πως τετοιες συμπεριφορές παραπέμπουν απευθείας στον ναζισμό και τους φασίστες...

Την 1η Ιουνίου 1941 η Ελλάδα έχει βρεθεί ολόκληρη κάτω από την ναζιστική μπότα.
Αρχίζει η κόλαση για τον ελληνικό λαό...
​

(youtu.be/dEHL8a3rUCk)
​

Η χώρα μας χωρίζεται σε τρεις ζώνες κατοχής: την γερμανική, την ιταλική και την βουλγαρική.

Οι συνθήκες ζωής των κατακτημένων είναι άθλιες. Οι κατακτητές φέρονται με ιδιαίτερη σκληρότητα στον πληθυσμό, για να κάμψουν την αντίσταση και το φρόνημά του.

Οι Γερμανοί αρπάζουν ό,τι βρίσκουν: από τρόφιμα και σπίτια μέχρι τα χρήματα από το Ταμείο του κράτους, προκειμένου να σιτίσουν, στεγάσουν και συντηρήσουν τον στρατό τους. Η κατεχόμενη Ελλάδα υποχρεώνεται να πεινάσει για να θρέψει τους εισβολείς! Η δωσίλογη ελληνική κυβέρνηση "υποχρεώνεται" με την σειρά της να δίνει στους κατακτητές όσα χρήματα τούς χρειάζονται για να πολεμούν τους Έλληνες! Οι τιμές των προϊόντων ανεβαίνουν κατακόρυφα, ο κόσμος υποχρεώνεται να πουλήσει μέχρι και τα σπίτια του προκειμένου να προμηθευτεί λίγο λάδι ή λίγο αλεύρι. Ο επόμενος χειμώνας ('41 - '42) βρίσκει τους εκατοντάδες χιλιάδες αστέγους να προσπαθούν να επιβιώσουν με όποιον τρόπο μπορούν.

 Στον παρακάτω πίνακα (από την επίσημη έκθεση-απολογισμό της ελληνικής κυβέρνησης το 1946) βλέπουμε τον τραγικό υποσιτισμό των Αθηναίων κατά τον πρώτο χειμώνα της Κατοχής. Η αριστερή στήλη δείχνει τον βαθμό πρόσληψης θερμίδων το 1939 και η μεσαία τον αντίστοιχο βαθμό τον χειμώνα 1941-1942. Η φρίκη του υποσιτισμού φαίνεται καθαρά: το 96% του πληθυσμού τρέφεται ανεπαρκώς έως καθόλου!...

(Δείτε - διαβάστε ολοκληρη την επίσημη Έκθεση (1946) της ελληνικής κυβέρνησης για τις καταστροφές και τις θυσίες που υπέστη η χώρα μας και ο λαός της κατά την περίοδο του Πολέμου. ΚΛΙΚ ΕΔΩ!)


​

Στην Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις η πείνα και το κρύο του χειμώνα εξοντώνουν πάνω από 250.000 ψυχές...

Τα κάρα του Δήμου δεν προλαβαίνουν κάθε πρωί να μαζεύουν τους πεθαμένους από τους δρόμους...

(Διαβάστε ένα αφιέρωμα της εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ [25-4-1999] για την Αθήνα στην περίοδο της Κατοχής.
​ΚΛΙΚ ΕΔΩ!)

Δ. Η Αντίσταση

Μετά το πρώτο σοκ οι Έλληνες αρχίζουν να οργανώνονται. Δημιουργούνται ανεπίσημες "λαϊκές επιτροπές" για να προσφέρουν βοήθεια σε όσους την έχουν ανάγκη. Ταυτόχρονα συγκροτούνται διάφορες ομάδες οι οποίες επιχειρούν να αποσπούν τρόφιμα από τις αποθήκες των Γερμανών. Τα λαϊκά συσσίτια είναι η πρώτη αυθόρμητη αντιστασιακή πράξη.
(αντι-μάθημα)

Το φθινόπωρο του 1941 ιδρύεται το Ε.Α.Μ. (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), το οποίο καλεί τον λαό να ξεσηκωθεί "...για να απελευθερωθεί το έθνος από τον ξένο ζυγό".
Εκτός από την Αντίσταση, το ΕΑΜ ασχολείται και με τα πιο καθημερινά: με την αντιμετώπιση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες στα μαύρα χρόνια της Κατοχής, αλλά και με την οργάνωση της ζωής στις περιοχές της υπαίθρου που απελευθερώνει.

Ο ύμνος του Ε.Α.Μ.

(youtu.be/fnAFaIM-s8M)


​

Η πρώτη αυθόρμητη -αλλά σοβαρή- αντιστασιακή πράξη που βγαίνει από τα όρια της ελληνικής επικράτειας και γίνεται ευρύτερα γνωστή, είναι το κατέβασμα της χιτλερικής σημαίας με την σβάστικα που μόλυνε τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, την νύχτα 30 προς 31 Μαΐου 1941, από δύο νεαρούς φοιτητές, τον Μανώλη Γλέζο και τον Απόστολο Σάντα.

Η φωτογραφία από το Ποντίκι

• Επειδή μετά από τόσα χρόνια υπάρχουν αρκετοί "δύσπιστοι" (η λέξη σε πολλά εισαγωγικά...) που "δυσκολεύονται" να πιστέψουν πως κάποιοι Έλληνες, και μάλιστα κομμουνιστές, τόλμησαν να κατεβάσουν την ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη, γι' αυτό παραθέτουμε όχι μία, ούτε δύο, ούτε τρεις, αλλά τέσσερις εφημερίδες εκείνων των ημερών (από το προσωπικό μας αρχείο) που αναφέρουν το γεγονός με οργισμένο ύφος (μην ξεχνάμε πως όσες εφημερίδες λειτουργούσαν στην Κατοχή, ήταν πλήρως ελεγχόμενες από τους ναζί κατακτητές).

Εφημερίδα ΒΗΜΑ, 1/6/1941 - ΚΛΙΚ στην εικόνα για μεγέθυνση

Εφημερίδα ΒΡΑΔΥΝΗ, 2/6/1941

Εφημερίδα ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΕΑ, 2/6/1941

Εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 3/6/1941

​
Τον Φεβρουάριο του 1942 ιδρύεται από το ΕΑΜ ο Ε.Λ.Α.Σ. (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) που αναλαμβάνει το κύριο βάρος της ένοπλης αντίστασης.

Οι αντάρτες καταφέρνουν σημαντικά πλήγματα εναντίον των Γερμανών. Ο λαός αρχίζει να παίρνει κουράγιο και όλο και περισσότεροι παίρνουν μέρος στην Αντίσταση. Πολλές περιοχές της υπαίθρου αρχίζουν να αναπνέουν τον αέρα της ελευθερίας.
​

(youtu.be/E8Xftq0UORM)
​

Κορυφαία στιγμή της Αντίστασης είναι η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου (25 Νοεμβρίου 1942) από τις ενωμένες ελληνικές αντιστασιακές ομάδες (ΕΑΜ - ΕΔΕΣ) σε συνεργασία με τους Βρετανούς, που απέκοψε τους δρόμους ανεφοδιασμού των Γερμανών.

Εκτός όμως από την γενναία αντίσταση που προβάλλει μεγάλο μέρος του λαού, υπάρχει και η άλλη, η σκοτεινή όψη της δράσης των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της κατοχής: ήταν η συνεργασία με τους κατακτητές.

Ενώ κάποιοι αγωνίζονταν ενάντια στους φασίστες, κάποιοι, όπως οι ταγματασφαλίτες (τα μέλη των Ταγμάτων Ασφαλείας) συνεργάστηκαν με τους κατακτητές και κάποιοι άλλοι, όπως οι μαυραγορίτες, προσπάθησαν να πλουτίσουν -και πλούτισαν- εις βάρος του λαού.
Πολλοί από τους πλούσιους σημερινούς Έλληνες οφείλουν τις περιουσίες τους στην μαυραγορίτικη δράση τους, την δική τους ή των γονέων τους, στην Κατοχή...

Ταγματασφαλίτες εκπαιδεύονται από τους Γερμανούς 
(Επειδή φορούσαν φουστανέλες, ο λαός τούς ονόμαζε και γερμανοτσολιάδες)

Ταγματασφαλίτης υποβάλλει σε σωματική έρευνα κάποιον άνθρωπο, στην διάρκεια της Κατοχής

ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΤΑΓΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - (εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 30/4/1944)

"ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εις τον Θεόν τον άγιον τούτον όρκον, ότι θα υπακούω απολύτως εις τας διαταγάς του ανώτατου αρχηγού του Γερμανικού Στρατού Αδόλφου Χίτλερ. Θα εκτελώ πιστώς απάσας τας ανατεθεισομένας μοι υπηρεσίας και θα υπακούω άνευ όρων εις διαταγάς των ανωτέρων μου. Γνωρίζω καλώς ότι δια μίαν αντίρρησιν εναντίον των υποχρεώσεων μου, τας οποίας δια του παρόντος αναλαμβάνω, θέλω τιμωρηθή παρά των Γερμανικών Στρατιωτικών Αρχών."

Στην αντίπερα όχθη βρίσκεται ο όρκος των ανταρτών του ΕΛΑΣ:
​

ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΤΟΥ ΕΛΑΣ - (εφημ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 27/3/1998)

"Ορκίζομαι ότι θα αγωνιστώ έως την τελευταία σταγόνα του αίματός μου, για την πλήρη απελευθέρωση, ακεραιότητα και ανεξαρτησία της πατρίδας και για την περιφρούρηση των συμφερόντων του ελληνικού λαού και την αποκατάσταση και κατοχύρωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του. 
Για τον σκοπό αυτό θα υπακούω στις πράξεις και αποφάσεις της ΠΕΕΑ, θα εκτελώ ευσυνείδητα και πειθαρχικά τις εντολές και οδηγίες των ανωτέρων μου και θα αποφεύγω κάθε πράξη που θα με ατιμάζει σαν άτομο και σαν αγωνιστή του ελληνικού λαού".
(Εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ)



Οι δύο όρκοι δίπλα-δίπλα, για να τους θυμόμαστε όταν κάποιες -ευτυχώς λίγες- φωνές έχουν το θράσος να αναγορεύουν τους ταγματασφαλίτες σε "αγωνιστές" υπέρ της ελευθερίας της Ελλάδας...


​

Μαυραγορίτης στην Κατοχή

Ε. Η Απελευθέρωση της Αθήνας

Από το 1944, χάρις στις οργανωμένες ενέργειες των συμμαχικών δυνάμεων, ο φασισμός υποχωρεί διαρκώς. Στις 12 Οκτωβρίου 1944 τα γερμανικά κουρέλια του φασισμού αποχωρούν από την Αθήνα. Η ναζιστική Κατοχή αποτελεί παρελθόν. Πλήθη κόσμου ξεχύνονται στους δρόμους και στις πλατείες, πανηγυρίζοντας με ενθουσιασμό.

(youtu.be/E48xj3A1OIg)

​
​
Όμως η Ελλάδα, αν και νικήτρια, βγαίνει από τον πόλεμο αυτόν ουσιαστικά κατεστραμμένη:
Πάνω από 600.000 άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους και πάνω από ένα εκατομμύριο έχουν μείνει άστεγοι. Οι Γερμανοί έχουν κάψει 150.000 σπίτια και έχουν πυρπολήσει ολοκληρωτικά 1170 χωριά.Το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο (μαζί και όλο το σιδηροδρομικό υλικό), τα λιμάνια, τα αεροδρόμια (μαζί με τα αεροπλάνα) το τηλεφωνικό δίκτυο, και γενικά οι υποδομές του κράτους είναι ολοκληρωτικά κατεστραμμένα.
Φεύγοντας οι φασίστες κατακτητές καταστρέφουν ακόμη και την διώρυγα της Κορίνθου και φράζουν τον Ισθμό με βαγόνια που πετούν από ψηλά. Καταστρέφουν ακόμα και αρδευτικά έργα, φράγματα, γέφυρες, κλπ. σε μέρη που δεν είχαν καμία σχέση με τον πόλεμο!

​

Η καταστροφή του ισθμού της Κορίνθου από τους Γερμανούς

Οι εικόνες της ντροπής φαίνονται στα 3 πρώτα λεπτά του βίντεο.

(youtu.be/ItaSiIzaEUs)
​

Οι Γερμανοί φασίστες αφήνουν πίσω τους μία χώρα κατεστραμμένη, ταυτόχρονα όμως και περήφανη που νίκησε τον φασισμό!

"Ο φασισμός"

 (Μαρία Δημητριάδη)

Ο φασισμός δεν έρχεται από το μέλλον
καινούριο τάχα κάτι να μας φέρει.
Τι κρύβει μέσ' στα δόντια του το ξέρω,
καθώς μου δίνει γελαστός το χέρι.

Οι ρίζες του το σύστημα αγκαλιάζουν
και χάνονται βαθιά στα περασμένα.
Οι μάσκες του με τον καιρό αλλάζουν,
μα όχι και το μίσος του για μένα.

ΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ ΒΑΘΙΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕ ΤΟΝ!
ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙ ΜΟΝΟΣ!
ΤΣΑΚΙΣΕ ΤΟΝ!
​

(youtu.be/Pi4Id7TjiNU)
​

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η πιο εκτεταμένη γεωγραφικά και δαπανηρή οικονομικά πολεμική σύγκρουση της ανθρωπότητας, που κόστισε πάνω από 55 εκατομμύρια ζωές, τελείωσε επίσημα στις 2 Σεπτεμβρίου 1945. Είχε προηγηθεί στις 6 και 9 Αυγούστου του ίδιου έτους η ρίψη δύο ατομικών βομβών στην Χιροσίμα και το Ναγκασάκι από τους Αμερικανούς οι οποίοι άρχιζαν να κάνουν γνωστή  στην ανθρωπότητα την παρουσία τους ως υπερδύναμη.

Η χαρά της νίκης δεν κρατά για πολύ στην Ελλάδα. Οι μεγάλες Δυνάμεις της Δύσης (Βρετανία, ΗΠΑ), στην σφαίρα επιρροής των οποίων "δόθηκε" η Ελλάδα δεν μπορούν να δεχθούν την ιδέα να αποφασίσουν οι ίδιοι οι Έλληνες πώς να κυβερνηθούν. Έτσι, οδηγούν τα πράγματα σε έναν νέο πόλεμο, εμφύλιο αυτή την φορά, για τα επόμενα τέσσερα χρόνια... Έναν εμφύλιο πόλεμο που θα προκαλέσει πολλές συμφορές στην χώρα για τις επόμενες δεκαετίες και θα καταλήξει στην επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας το 1967 και στην εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβρη του 1973...

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η Γερμανία και οι σύμμαχοί της νικήθηκαν. Η χώρα μας, όπως και η υπόλοιπη ανθρωπότητα, γλίτωσε από το τρομακτικό όραμα της «Νέας Τάξης Πραγμάτων». Ο πόλεμος και η κατοχή της πατρίδας μας όμως άφησαν πίσω τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρών και μια χώρα κατεστραμμένη και διαιρεμένη.



Σε άλλες χώρες, της απέναντι όχθης, άφησε ακόμα πιο ανεξίτηλα σημάδια, εκείνα του πυρηνικού ολέθρου.

Τα παιδιά είναι πάντα οι τραγικές φιγούρες. Γι’ αυτά, δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. 
Είτε είναι παιδιά της κατοχής και παιδιά του Άουσβιτς, είτε παιδιά της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, 
παραμένουν παιδιά ορφανά, 
παιδιά τρομοκρατημένα...
(αντι-μάθημα)

Στο γκέτο της Βαρσοβίας...

​

Στην Αθήνα...

​

Στην Χιροσίμα...


​

Δείτε φωτογραφικό αρχειακό υλικό υλικό: Φωτογραφίες από την περίοδο του ελληνοϊταλικού πολέμου, της Κατοχής και της Αντίστασης· επίσης πρωτοσέλιδα εφημερίδων, γελοιογραφίες, αφίσσες και πίνακες της εποχής. ΚΛΙΚ ΕΔΩ!

​
Δείτε την πορεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε μορφή παρουσίασης ή βίντεο: ΚΛΙΚ ΕΔΩ!

​


ΣΤ. Ντοκουμέντα της Κατοχής

Καταγραφή της καθημερινότητας και των δεινών που υφίσταντο οι Αθηναίοι εξαιτίας της γερμανικής κατοχής, από τον ερασιτέχνη κινηματογραφιστή Άγγελο Παπαναστασίου.
ΚΛΙΚ ΕΔΩ! για να δείτε το σπάνιο αρχειακό υλικό.

Ζ. Ταινίες

"Ψηλά τα χέρια Χίτλερ!"

Αντιπολεμική ταινία του 1962, με τον Θανάση Βέγγο και τον Ανέστη Διαμαντόπουλο.

(youtu.be/VwPotWYxFbw)

​

"Το ξυπόλητο τάγμα"

Ελληνική ταινία του 1954, σκηνοθεσίας Γκρεγκ Τάλας, με τους: Μαρία Κωστή, Νίκο Φέρμα, Αντώνη Βούλγαρη.
Η ταινία αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας ορφανών παιδιών από τη Θεσσαλονίκη, τα οποία συγκροτούν μια ηρωική συμμορία, γνωστή ως Ξυπόλητο Τάγμα, που κλέβει τρόφιμα και φάρμακα από τους Γερμανούς και τους μαυραγορίτες.

(www.youtube.com/watch?v=14ILsm6nuC0)