Ε΄ ΤΑΞΗ - ΦΥΣΙΚΗ - ΗΧΟΣ
Φ.Ε. 1 : Πώς παράγεται ο ήχος
Όλα αυτά τα όργανα εργάζονται για να παράγουμε ήχο!
Λίγο διαφορετικό μέγεθος να έχει κάποιο όργανο από τα παραπάνω, ή σε λίγο διαφορετική θέση να βρίσκεται, βγαίνει και διαφορετικός ήχος!
(Γι' αυτό κάθε άνθρωπος παράγει και διαφορετικόν ήχο...)
|
Με ποιον τρόπο παράγεται ο ήχος
Γύρω μας υπάρχουν τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων μόρια αέρα (οξυγόνου, υδρογόνου, διοξειδίου του άνθρακα, και πολλών άλλων αερίων).
Όταν κτυπάμε π.χ. την χορδή μιας κιθάρας, αυτή ταλαντώνεται, πηγαίνει δηλαδή δεξιά-αριστερά.
Κάθε φορά που κινείται, «σπρώχνει» τα μόρια του αέρα που είναι δίπλα της. Αυτά με την σειρά τους «σπρώχνουν» τα διπλανά τους κι έτσι η κίνηση μεταφέρεται, δημιουργώντας πυκνώματα και αραιώματα.
(Πυκνώματα έχουμε όταν σε κάποια περιοχή συγκεντρώνονται περισσότερα μόρια αέρα και αραιώματα, όταν μένουν λιγότερα.)
Ο ήχος, δηλαδή, διαχέεται στον αέρα περίπου όπως φαίνεται στην παρακάτω κινούμενη εικόνα.
Η κίτρινη τελεία αναπαριστά μια ηχητική πηγή που ταλαντώνεται, που σπρώχνει δηλαδή τα διπλανά της μόρια του αέρα και οι κόκκινες τελείες αναπαριστούν τα μόρια του αέρα. Η διαδοχική μετακίνηση των μορίων του αέρα, λόγω του σπρωξίματος κάθε φορά από τα προηγούμενα μόρια, δημιουργεί το ηχητικό κύμα (που φτάνει στα αυτιά μας και ακούμε τον ήχο).
Όταν σταματήσει να πάλλεται η ηχητική πηγή, σταματά και η κίνηση των μορίων, άρα παύει να ακούγεται ο ήχος.
Προφανώς, όσο πιο έντονη είναι η ηχητική πηγή, τόσο πιο έντονη είναι και η μετακίνηση των μορίων.
Εάν γίνει μία δυνατή έκρηξη, για παράδειγμα, κάπου (μία βόμβα, ή κάτι άλλο), η πίεση που ασκείται στα κοντινά μόρια του αέρα είναι τόσο μεγάλη που τα σπρώχνει απίστευτα γρήγορα προς όλες τις κατευθύνσεις. Δημιουργείται δηλαδή ένα ωστικό κύμα το οποίο έχει τρομερή ενέργεια.
(Καταλαβαίνετε τώρα, γιατί σπάνε τα τζάμια των γύρω κτηρίων ύστερα από μία δυνατή έκρηξη;)
"Δείτε" τα ηχητικά κύματα!
Ένα ηχείο που παράγει κάποιον ήχο και ένα δοχείο με νερό από πάνω αρκούν για να «δούμε» τα ηχητικά κύματα.
Καθώς παίζει το ηχείο, τα ηχητικά κύματα περνούν μέσα από το δοχείο με το νερό και δημιουργούν κυματισμούς.
Δείτε το!
(youtu.be/8LEeENVSG-k)