ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤ΄ (ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ)
ΕΝΟΤΗΤΑ Γ΄: Η Ελληνική Επανάσταση (1821-1830)
Κεφ. 8: Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1823-1825)
Από την αρχή της Επανάστασης άρχισαν να δημιουργούνται οι πρώτες διαμάχες για το ποιος θα έχει την αρχηγία και την εξουσία, όχι μόνο στον Αγώνα αλλά και στο ελεύθερο ελληνικό κράτος που όλοι ήλπιζαν πως θα αποκτούσαν σε λίγα χρόνια.
Αρχικά, την πολιτική εξουσία του Αγώνα κατέλαβαν οι άνθρωποι που μέχρι τότε διοικούσαν τις πόλεις και τα χωριά: οι πρόκριτοι, οι κοτζαμπάσηδες και οι κάθε λογής ισχυροί (Πελοποννησιακή Γερουσία, κλπ.).
Από τους πρώτους όμως κιόλας μήνες της Επανάστασης οι κλεφταρματολοί, με τις νίκες τους εναντίον των Τούρκων, απέκτησαν κύρος και αίγλη ανάμεσα στον απλό λαό. Έτσι, ήταν φυσικό να θέλουν και οι οπλαρχηγοί να συμμετέχουν στην εξουσία και την διαχείριση των κοινών υποθέσεων.
Αυτή η αντίθεση, μεταξύ των αρχόντων που είχαν από παλιά την εξουσία και των οπλαρχηγών που άρχισαν να διακρίνονται στις μάχες και θεωρούσαν αυτονόητο δικαίωμά τους την συμμετοχή τους στα κοινά, οδήγησε, το 1823, σε εμφύλια σύγκρουση τους Έλληνες.
Οι αντιθέσεις είχαν φανεί καθαρά από τις εργασίες της Β΄ Εθνοσυνέλευσης, με τις τρεις παρατάξεις που δημιουργήθηκαν από τους κοτζαμπάσηδες, τους Υδραίους εφοπλιστές και τους Κολοκοτρωναίους, και με τα τρία κόμματα που ιδρύθηκαν στην συνέχεια: το αγγλικό, το γαλλικό και το ρωσικό.
Στην πρώτη φάση του εμφυλίου συγκρούστηκαν δύο ομάδες: Η πρώτη ομάδα, από την πλευρά του Βουλευτικού, είχε επικεφαλής τον Κολοκοτρώνη, και η δεύτερη, από την πλευρά του Εκτελεστικού (της κυβέρνησης δηλαδή) είχε επικεφαλής τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.
Όταν ο τελευταίος εξασφάλισε την υποστήριξη των αρχόντων της Πελοποννήσου και της Ύδρας, ο Κολοκοτρώνης αναγκάστηκε να υποχωρήσει.
Αρχικά, την πολιτική εξουσία του Αγώνα κατέλαβαν οι άνθρωποι που μέχρι τότε διοικούσαν τις πόλεις και τα χωριά: οι πρόκριτοι, οι κοτζαμπάσηδες και οι κάθε λογής ισχυροί (Πελοποννησιακή Γερουσία, κλπ.).
Από τους πρώτους όμως κιόλας μήνες της Επανάστασης οι κλεφταρματολοί, με τις νίκες τους εναντίον των Τούρκων, απέκτησαν κύρος και αίγλη ανάμεσα στον απλό λαό. Έτσι, ήταν φυσικό να θέλουν και οι οπλαρχηγοί να συμμετέχουν στην εξουσία και την διαχείριση των κοινών υποθέσεων.
Αυτή η αντίθεση, μεταξύ των αρχόντων που είχαν από παλιά την εξουσία και των οπλαρχηγών που άρχισαν να διακρίνονται στις μάχες και θεωρούσαν αυτονόητο δικαίωμά τους την συμμετοχή τους στα κοινά, οδήγησε, το 1823, σε εμφύλια σύγκρουση τους Έλληνες.
Οι αντιθέσεις είχαν φανεί καθαρά από τις εργασίες της Β΄ Εθνοσυνέλευσης, με τις τρεις παρατάξεις που δημιουργήθηκαν από τους κοτζαμπάσηδες, τους Υδραίους εφοπλιστές και τους Κολοκοτρωναίους, και με τα τρία κόμματα που ιδρύθηκαν στην συνέχεια: το αγγλικό, το γαλλικό και το ρωσικό.
Στην πρώτη φάση του εμφυλίου συγκρούστηκαν δύο ομάδες: Η πρώτη ομάδα, από την πλευρά του Βουλευτικού, είχε επικεφαλής τον Κολοκοτρώνη, και η δεύτερη, από την πλευρά του Εκτελεστικού (της κυβέρνησης δηλαδή) είχε επικεφαλής τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.
Όταν ο τελευταίος εξασφάλισε την υποστήριξη των αρχόντων της Πελοποννήσου και της Ύδρας, ο Κολοκοτρώνης αναγκάστηκε να υποχωρήσει.
Κατά την δεύτερη φάση, ο Μαυροκορδάτος και οι Υδραίοι καραβοκύρηδες συμμάχησαν με τον Ιωάννη Κωλέττη, που επηρέαζε πολλούς οπλαρχηγούς της Στερεάς Ελλάδας και απέκλεισαν τους Πελοποννήσιους από την εξουσία. Εκείνοι αντέδρασαν και ξεσηκώθηκαν. Οι Στερεοελλαδίτες, που είχαν πάει με το μέρος του Κωλέττη και του Μαυροκορδάτου, άρα ήταν εναντίον του Κολοκοτρώνη, επιτέθηκαν και λεηλάτησαν την βόρεια Πελοπόννησο, αναγκάζοντας τους Πελοποννήσιους να συνθηκολογήσουν. |
Αλέξ. Μαυροκορδάτος
|
Στον εμφύλιο πόλεμο νίκησαν οι κοτζαμπάσηδες και οι Υδραίοι εφοπλιστές, και η Επανάσταση στερήθηκε έμπειρων και άξιων οπλαρχηγών, όπως ήταν ο Κολοκοτρώνης. Ο απελευθερωτικός Αγώνας αποδυναμώθηκε, και μάλιστα σε μία κρίσιμη στιγμή κατά την οποίαν οι Τούρκοι αναδιοργανώνονταν για να καταπνίξουν την Ελληνική Επανάσταση, συμμαχώντας με τους Αιγυπτίους. |
Ο Κολοκοτρώνης, λίγο μετά την Απελευθέρωση, έλεγε στους νέους της Αθήνας για τον εμφύλιο:
Τα πρώτα δάνεια της Ελλάδας
Στις αρχές του 1823 οι Έλληνες διαπίστωσαν πως τα χρήματα που έπαιρναν από εισφορές, λάφυρα, κλπ. δεν έφταναν για να συντηρήσουν την Επανάσταση και έπρεπε να ζητήσουν δάνεια. Δάνεια της ανεξαρτησίας, όπως έγιναν γνωστά, αφού υποτίθεται θα πήγαιναν για την ανεξαρτησία της χώρας...
Κάπου εδώ αρχίζει η πονεμένη ιστορία της διαχρονικής καταλήστευσης του ελληνικού κράτους, από τους κάθε είδους ξένους εκμεταλλευτές και Έλληνες "πατριώτες"...
Άγγλος τραπεζίτης
|
Το πρώτο δάνειο, 800.000 λιρών ήρθε στην Ελλάδα το 1824. Από αυτά τα χρήματα, οι Άγγλοι που μας το έδωσαν κράτησαν διάφορα χρήματα για τόκους, προμήθειες, κέρδη και διάφορους άλλους λόγους και στην Ελλάδα ήρθαν μόνον οι 308.000! Το δεύτερο δάνειο ήταν ακόμη μεγαλύτερο: έφτασε τα 2.000.000 λίρες, όμως πάλι με τα ίδια κόλπα των τραπεζιτών ήρθαν στην Ελλάδα μόνον 816.000 λίρες. Με λίγα λόγια, οι Έλληνες τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης εισέπραξαν από δύο δάνεια συνολικά 1.124.000 λίρες, αλλά θα πλήρωναν τα επόμενα χρόνια σαν να είχαν εισπράξει 2.800.000 λίρες. Για να καταλάβουμε τι σημαίνει πρακτικά αυτό, αρκεί να σκεφτούμε πως το 1880, γι' αυτές τις 1.124.000 λίρες που είχε εισπράξει η Ελλάδα, χρωστούσε ακόμα άλλες 10.030.000 λίρες, τις οποίες τις ξεπλήρωσε με άλλα δάνεια, τα οποία για να τα αποπληρώσει πήρε καινούρια δάνεια, που για να τα ξεχρεώσει πήρε ξανά δάνεια, και κάπως έτσι φτάσαμε στο σήμερα... |
Η τύχη των δανείων
Η τύχη των δανείων είναι εξ ίσου θλιβερή... Το πρώτο δάνειο χρησιμοποιήθηκε εξ ολοκλήρου για να χρηματοδοτήσει τον εμφύλιο πόλεμο...
Από το δεύτερο δάνειο, ένα μεγάλο μέρος χρησιμοποιήθηκε για να πληρωθεί ένα μέρος από το πρώτο δάνειο. Ένα άλλο μεγάλο μέρος ξοδεύτηκε για να ναυπηγηθούν καράβια για τον ελληνικό αγώνα. Από τα καράβια αυτά, άλλα δεν κατασκευάστηκαν ποτέ, άλλα ήρθαν χαλασμένα και σε κακή κατάσταση ενώ κάποια από εκείνα που αγόρασαν οι Έλληνες ήταν σε τόσο άσχημη κατάσταση, που αργότερα πουλήθηκαν για παλιοσίδερα στα ναυπηγεία του Λονδίνου...
Πηγές:
Για την δημιουργία της ανάρτησης, εκτός από τις ήδη αναφερθείσες πηγές και το σχολικό βιβλίο Ιστορίας ΣΤ΄,
βοήθησαν –χωρίς να ερωτηθούν...– οι ιστότοποι:Αντι-μάθημα, Αταξίες στην Άνω Σύρο, Βικιπαίδεια, Μαύρη Οχιά,
καθώς και το παλαιό βιβλίο Ιστορίας ΣΤ΄, Κεφ. 22 (ΟΕΔΒ 2009)
Κατεβάστε το μάθημα (σε μορφή pdf) στον υπολογιστή σας. ΚΛΙΚ ΕΔΩ!