ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤ΄ (ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ)
ΕΝΟΤΗΤΑ Γ΄: Η Ελληνική Επανάσταση (1821-1830)
Κεφ. 6: Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟ ΧΡΟΝΟ (1822)
Τον δεύτερο χρόνο του αγώνα οι Τούρκοι οργάνωσαν καλύτερα την άμυνα και την αντεπίθεσή τους:
Μια στρατιά τους θα κατέπνιγε την Επανάσταση στην Δυτική Ελλάδα, μια άλλη στην Ανατολική, ενώ ο στόλος τους θα αντιμετώπιζε τους νησιώτες. Στο τέλος, στρατός και στόλος θα ενώνονταν στην Πελοπόννησο, για να καταστείλουν την Επανάσταση και εκεί.
Μια στρατιά τους θα κατέπνιγε την Επανάσταση στην Δυτική Ελλάδα, μια άλλη στην Ανατολική, ενώ ο στόλος τους θα αντιμετώπιζε τους νησιώτες. Στο τέλος, στρατός και στόλος θα ενώνονταν στην Πελοπόννησο, για να καταστείλουν την Επανάσταση και εκεί.
Τον Απρίλιο του 1822 οι Οθωμανοί κατέστρεψαν ολοκληρωτικά την επαναστατημένη Χίο. Άλλους από τους κατοίκους τούς έσφαξαν και άλλους τούς πούλησαν σαν σκλάβους. Η καταστροφή αυτή συγκλόνισε τους λαούς της Ευρώπης.
Το ίδιο διάστημα έγινε ένα καινούριο Ζάλογγο στην Μακεδονία: Οι γυναίκες της Νάουσας, αντί να πέσουν στα χέρια των Τούρκων και να σκοτωθούν ή –ακόμη χειρότερα– να γίνουν σκλάβες, γκρεμίστηκαν από τον καταρράκτη της Αράπιτσας (του ποταμού της πόλης) μαζί με τα παιδιά τους και σκοτώθηκαν. Απ' αυτό το συγκλονιστικό γεγονός η Νάουσα είναι η μία από τις δύο πόλεις στην Ελλάδα που έχει και προσωνύμιο: "Ιερή πόλη της Νάουσας" είναι η πλήρης ονομασία της. (Η άλλη πόλη είναι η "Ιερή πόλη του Μεσολογγίου.)
Αυτό το γεγονός σήμανε το τέλος της εξέγερσης στην Βόρεια Ελλάδα. Η Επανάσταση από τότε και μετά περιορίστηκε στην Πελοπόννησο, την Στερεά Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου.
Μετά από λίγο καιρό, τον Ιούνιο του 1822, ο Ψαριανός Κωνσταντίνος Κανάρης πήρε εκδίκηση για τα θύματα της Χίου: με το πυρπολικό του ανατίναξε στο λιμάνι της κατεστραμμένης Χίου την ναυαρχίδα του τουρκικού στόλου, όταν γιόρταζαν το Μπαϊράμι. Ο αρχιναύαρχος Καρά Αλής και περίπου 2.000 Οθωμανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν.
Μετά από λίγο καιρό, τον Ιούνιο του 1822, ο Ψαριανός Κωνσταντίνος Κανάρης πήρε εκδίκηση για τα θύματα της Χίου: με το πυρπολικό του ανατίναξε στο λιμάνι της κατεστραμμένης Χίου την ναυαρχίδα του τουρκικού στόλου, όταν γιόρταζαν το Μπαϊράμι. Ο αρχιναύαρχος Καρά Αλής και περίπου 2.000 Οθωμανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν.
Στην Ήπειρο η κατάσταση παρέμενε δύσκολη. Ο Χουρσίτ πασάς πολεμούσε τους Σουλιώτες, και οι Έλληνες που είχαν πάει για βοήθεια, με αρχηγό τον άσχετο από πόλεμο Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, πολέμησαν εναντίον του στο Πέτα (22 Ιουλίου), αλλά νικήθηκαν. Μετά απ’ αυτό, οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν και να φύγουν οριστικά από το Σούλι.
Την ίδια εποχή ο Μαχμούτ Δράμαλης, πασάς της Λάρισας, που ορίστηκε αρχηγός της εκστρατείας εναντίον των Ελλήνων, κατέβηκε με τον στρατό του μέχρι το Άργος.
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, από τις 24 Ιουνίου είχε στείλει μία επιστολή στον αντιπρόεδρο του Εκτελεστικού (της κυβέρνησης, δηλαδή) στην οποίαν ανέφερε, λακωνικά και ελαφρώς σκωπτικά: «Σας στέλω 30.000 Τούρκους για να μονοιάσετε. Κάμετέ τους ό,τι θέλετε». Κανείς από την κυβέρνηση όμως τότε δεν είχε δώσει σημασία.
Όταν έγινε γνωστή η κάθοδος του Δράμαλη, δημιουργήθηκε πανικός ανάμεσα στον λαό: Τα μέλη της κυβέρνησης επιβιβάστηκαν άρον άρον σε δυο καράβια και ανοίχτηκαν στον Αργολικό κόλπο για να γλιτώσουν, αφήνοντας αβοήθητους τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι κρύφτηκαν στα γύρω βουνά.
Ο Κολοκοτρώνης, μαζί με τον Υψηλάντη και με πολύ μικρό ανοργάνωτων επαναστατών, αποφάσισαν να τον σταματήσουν. Εφαρμόζοντας την τακτική της καμένης γης[1] τον ανάγκασαν να πάρει τον δρόμο της επιστροφής. Στα Δερβενάκια, περιοχή ανάμεσα από δύο βουνά, έγινε φονική μάχη (26 Ιουλίου), κατά την οποία ελάχιστοι Τούρκοι μπόρεσαν να διαφύγουν. Στα χέρια των Ελλήνων έπεσαν πολλά λάφυρα και όπλα.
Ο Κολοκοτρώνης έγινε λαϊκός ήρωας και η καταστροφή του Δράμαλη έγινε θρύλος και τραγουδήθηκε από τον λαό:
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, από τις 24 Ιουνίου είχε στείλει μία επιστολή στον αντιπρόεδρο του Εκτελεστικού (της κυβέρνησης, δηλαδή) στην οποίαν ανέφερε, λακωνικά και ελαφρώς σκωπτικά: «Σας στέλω 30.000 Τούρκους για να μονοιάσετε. Κάμετέ τους ό,τι θέλετε». Κανείς από την κυβέρνηση όμως τότε δεν είχε δώσει σημασία.
Όταν έγινε γνωστή η κάθοδος του Δράμαλη, δημιουργήθηκε πανικός ανάμεσα στον λαό: Τα μέλη της κυβέρνησης επιβιβάστηκαν άρον άρον σε δυο καράβια και ανοίχτηκαν στον Αργολικό κόλπο για να γλιτώσουν, αφήνοντας αβοήθητους τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι κρύφτηκαν στα γύρω βουνά.
Ο Κολοκοτρώνης, μαζί με τον Υψηλάντη και με πολύ μικρό ανοργάνωτων επαναστατών, αποφάσισαν να τον σταματήσουν. Εφαρμόζοντας την τακτική της καμένης γης[1] τον ανάγκασαν να πάρει τον δρόμο της επιστροφής. Στα Δερβενάκια, περιοχή ανάμεσα από δύο βουνά, έγινε φονική μάχη (26 Ιουλίου), κατά την οποία ελάχιστοι Τούρκοι μπόρεσαν να διαφύγουν. Στα χέρια των Ελλήνων έπεσαν πολλά λάφυρα και όπλα.
Ο Κολοκοτρώνης έγινε λαϊκός ήρωας και η καταστροφή του Δράμαλη έγινε θρύλος και τραγουδήθηκε από τον λαό:
Της Ρούμελης οι μπέηδες και του Μωριά οι λεβέντες,
Στο Ντερβενάκι κείτονται κορμιά δίχως κεφάλια. Στρώμα έχουνε τη μαύρη γη, προσκέφαλο μια πέτρα και τ’ από πάνω σκέπασμα του φεγγαριού τη λάμψη. Κι ένα πουλάκι επέρασε και το ξαναρωτούνε «Πουλί, πώς πάει ο πόλεμος, το κλέφτικο τουφέκι;» «Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσω ο Κολοκοτρώνης και παραπίσω οι Έλληνες με τα σπαθιά τα χέρια». |
(youtu.be/jMRBuwF0UFc)
Μετά την μάχη στα Δερβενάκια...
...ο Κολοκοτρώνης ανακηρύχθηκε και επίσημα αρχιστράτηγος,
...ο Δράμαλης πέθανε από την στενοχώρια του, και
...ο Χουρσίτ αυτοκτόνησε.
Η Επανάσταση εδραιωνόταν.
...ο Κολοκοτρώνης ανακηρύχθηκε και επίσημα αρχιστράτηγος,
...ο Δράμαλης πέθανε από την στενοχώρια του, και
...ο Χουρσίτ αυτοκτόνησε.
Η Επανάσταση εδραιωνόταν.
Τον Οκτώβριο του 1822 ο Ομέρ Βρυώνης με τον στρατό του πολιόρκησαν για πρώτη φορά το Μεσολόγγι, όμως η φρουρά του, με αρχηγό τον Μάρκο Μπότσαρη, τους καθυστέρησε αρκετά, μέχρι που χειμώνιασε και έλυσαν προσωρινά την πολιορκία.
Ο Αλέξ. Μαυροκορδάτος υπερασπίζεται το Μεσολόγγι, Τοιχογραφία του Μεγάρου της Βουλής (Πηγή: 6ο Δ. Σχ. Μεσολογγίου)
Ο Έλληνας που θυσίασε την οικογένειά του, για να σώσει το Μεσολόγγι
Διαβάστε το άρθρο ΕΔΩ!
Διαβάστε το άρθρο ΕΔΩ!
Πηγές:
Για την δημιουργία της ανάρτησης, εκτός από τις ήδη αναφερθείσες πηγές και το σχολικό βιβλίο Ιστορίας ΣΤ΄, βοήθησαν –χωρίς να ερωτηθούν...– οι ιστότοποι:
Αντι-μάθημα και Τελευταίο κουδούνι,
καθώς και το παλαιό βιβλίο Ιστορίας ΣΤ΄, Κεφ. 21 & 22 (ΟΕΔΒ 2009)
Κατεβάστε το μάθημα (σε μορφή pdf) στον υπολογιστή σας. ΚΛΙΚ ΕΔΩ!