ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤ΄ (ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ)
ΕΝΟΤΗΤΑ Γ΄: Η Ελληνική Επανάσταση (1821-1830)
Κεφ. 3: ΜΑΡΤΙΟΣ 1821 - Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Ας αρχίσουμε την Επανάσταση τραγουδώντας...
|
|
Αριστερά:Περιοχές όπου δραστηριοποιούνταν Φιλικοί Δεξιά: Αναλογία ελληνικού - τουρκικού πληθυσμού
(Οι τοποθεσίες που έχουν επισημανθεί με τα διάφορα σύμβολα είναι κατά προσέγγιση.)
(Οι τοποθεσίες που έχουν επισημανθεί με τα διάφορα σύμβολα είναι κατά προσέγγιση.)
Το τοπίο της Πελοποννήσου ήταν ορεινό και δύσβατο, το καταλληλότερο δηλαδή για τους κλεφταρματωλούς, αφού στις απότομες βουνοπλαγιές και τα φαράγγια του μπορούσαν να κινούνται και να ελίσσονται εύκολα.
Εκτός απ' αυτό, στην Πελοπόννησο ζούσαν πολύ περισσότεροι Έλληνες απ' ό,τι Τούρκοι και μάλιστα αρκετοί απ' αυτούς ήταν και μέλη της Φιλικής Εταιρείας.
Το ότι υπήρχε και μία περιοχή, η Μάνη, η οποία είχε αποκτήσει κάποια αυτονομία απέναντι στο οθωμανικό κράτος ήταν κάτι που διευκόλυνε τα σχέδια των Ελλήνων.
Αυτοί ήταν οι κυριότεροι παράγοντες για τους οποίους αποφασίστηκε να ξεκινήσει η Επανάσταση από την Πελοπόννησο.
Γι' αυτόν τον λόγο ο παπα-Γρηγόρης ο Δικαίος, ο γνωστός μας Παπαφλέσσας, όργωνε τις πόλεις και τα χωριά της Πελοποννήσου προσπαθώντας να ξεσηκώσει τους ραγιάδες. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γυρνούσε κι αυτός απ' άκρη σ' άκρη στον Μοριά (όπως λεγόταν τότε η Πελοπόννησος) προσπαθώντας να συντονίσει τους εξεγερμένους.
Ταυτόχρονα, την ίδια περίοδο ξεκίνησαν να λειτουργούν οι μπαρουτόμυλοι της Δημητσάνας, οι μύλοι δηλαδή μέσα στους οποίους άλεθαν τα υλικά για να παρασκευάσουν μπαρούτι.
Όλη αυτή η κινητικότητα ανησύχησε τους Τούρκους που διαισθάνονταν ότι η ατμόσφαιρα ηλεκτριζόταν επικίνδυνα...
Έτσι, οι Οθωμανοί άρχοντες της Πελοποννήσου κάλεσαν όλους τους προεστούς στην Τριπολιτσά (σημερινή Τρίπολη), στην καθιερωμένη ετήσια σύσκεψη των προεστών.
Οι περισσότεροι δεν πήγαν, φοβούμενοι πως κάτι κακό τους ετοίμαζαν οι Τούρκοι. Και είχαν δίκιο, αφού τους λίγους που πήγαν τους συνέλαβαν και τους έκλεισαν στην φυλακή, για να μείνουν οι "γκιαούρηδες" χωρίς αρχηγούς.
Την 1η Μαρτίου ένα καράβι φορτωμένο προκηρύξεις ξεκίνησε από την Κωνσταντινούπολη με προορισμό την νότια Ελλάδα. Έφτασε στην Μάνη στα τέλη Μαρτίου, μεταφέροντας το μήνυμα της εξέγερσης στην Μολδοβλαχία.
Οι προκηρύξεις ανέφεραν ως ημερομηνία έναρξης της Επανάστασης την 25η Μαρτίου.
Η Επανάσταση, τελικά, ξεκίνησε από τις 14 Μαρτίου, σε διάφορες περιοχές:
Το πρώτο επαναστατικό γεγονός έγινε στις 14 Μαρτίου στο χωριό Αγρίδι Αιγιαλείας, στην τοποθεσία "Πόρτες", όταν μια ομάδα εξεγερμένων επιτέθηκε και χτύπησε τρεις "γυφτοχαρατζήδες' (εισπράκτορες του χαρατσιού) και τρεις ταχυδρόμους των Τούρκων.
|
|
|
|
|
|
Όσον αφορά στην Στερεά Ελλάδα, οι συνθήκες για εξέγερση ήταν δυσκολότερες απ' ό,τι στην Πελοπόννησο:
Παρ' όλα αυτά οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν και εκεί. Έτσι, στις 27 Μαρτίου ξεκίνησε επίσημα η Επανάσταση στην Στερεά Ελλάδα, όταν ο Αθανάσιος Διάκος και άλλοι οπλαρχηγοί ορκίστηκαν στην μονή του Όσιου Λουκά, κοντά στην Λιβαδειά.
- Ήταν πιο αραιοκατοικημένη από την Πελοπόννησο.
- Υπήρχε εκεί σημαντική παρουσία Τούρκων, στρατιωτών και κατοίκων.
- Η Ήπειρος, στην οποίαν τότε βρίσκονταν τα τουρκικά στρατεύματα της περιοχής για να καταστείλουν την εξέγερση του Αλή πασά εναντίον του σουλτάνου, ήταν κοντά, οπότε μπορούσαν να γυρίσουν γρήγορα πίσω για να αντιμετωπίσουν μια εξέγερση των Ελλήνων.
Παρ' όλα αυτά οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν και εκεί. Έτσι, στις 27 Μαρτίου ξεκίνησε επίσημα η Επανάσταση στην Στερεά Ελλάδα, όταν ο Αθανάσιος Διάκος και άλλοι οπλαρχηγοί ορκίστηκαν στην μονή του Όσιου Λουκά, κοντά στην Λιβαδειά.
Πρώτα ξεσηκώθηκε η ανατολική και αμέσως μετά και η δυτική Στερεά Ελλάδα.
Ο οπλαρχηγός Πανουργιάς πολιόρκησε και κατέλαβε τα Σάλωνα (Άμφισσα). Τις επόμενες ημέρες επαναστάτησαν διαδοχικά η Λιβαδειά (31/3), η Θήβα (3/4), η Λαμία (8/4), κλπ.
|
Παρόμοιο κλίμα επικρατούσε και στα νησιά του Αιγαίου. Στις 27 Μαρτίου ο Αντώνης Οικονόμου κατέλαβε το λιμάνι της Ύδρας και κατέλυσε την εξουσία των προκρίτων. Στις 14 Απριλίου κήρυξε την επανάσταση στο νησί. 
|
|
Το επόμενο διάστημα ξεσηκώθηκαν η Κάσος μαζί με τα άλλα Δωδεκάνησα.
Επαναστατική δραστηριότητα εκδηλώθηκε και στην Κρήτη, ιδιαίτερα στα Σφακιά. Αντίθετα, οι κάτοικοι των Κυκλάδων φάνηκαν διστακτικοί στην αρχή.
Οι Οθωμανοί απάντησαν με τρομοκρατία και με σφαγές χριστιανών στην Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, το Αϊβαλί και σε αρκετές άλλες περιοχές του κράτους.
Στις 10 Απριλίου μάλιστα, σε μια προσπάθεια εκφοβισμού των χριστιανών, απαγχόνισαν τον ίδιο τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄.
Στην αρχή οι εξεγερμένοι Έλληνες δρούσαν τελείως ανοργάνωτα. Ήταν φυσικό, αφού ήταν απλοί άνθρωποι που δεν είχαν καμμία σχέση ούτε με όπλα ούτε με μάχες. Στις αρχές, μάλιστα, δεν είχαν ούτε καν όπλα· μόνο μαχαίρια και αγροτικά εργαλεία. Όπλα έβρισκαν μόνον όταν τα κέρδιζαν μετά από κάποια μάχη.
Ήταν τόσο μεγάλη η απειρά τους γύρω από τον πόλεμο που ενώ πολιορκούσαν τους Τούρκους που ήταν κλεισμένοι μέσα στα κάστρα, όταν εκείνοι έκαναν ξαφνικές εξόδους για να εφοδιάζονται με φαγητό, οι πολιορκητές τρόμαζαν τόσο, που παρατούσαν τις θέσεις τους και το στρατόπεδό τους διαλυόταν!
Παρ' όλα αυτά, σύντομα άρχισαν να έρχονται οι πρώτες νίκες για τους επαναστάτες, όπως η μάχη που έγινε στο Λεβίδι στις 14 Απριλίου.
Με την εξάπλωση της Επανάστασης,
την αρχηγία των στρατιωτικών δυνάμεων των εξεγερμένων Ελλήνων ανέλαβε ο Θ. Κολοκοτρώνης.
την αρχηγία των στρατιωτικών δυνάμεων των εξεγερμένων Ελλήνων ανέλαβε ο Θ. Κολοκοτρώνης.
Πηγές:
Για την δημιουργία της ανάρτησης, εκτός από τις ήδη αναφερθείσες πηγές και το σχολικό βιβλίο Ιστορίας ΣΤ΄, βοήθησαν –χωρίς να ερωτηθούν...– οι ιστότοποι:
Ιστορία Ελληνική και Παγκόσμια, Τελευταίο κουδούνι, Αταξίες στην Άνω Σύρο
Κατεβάστε το μάθημα (σε μορφή word) στον υπολογιστή σας. ΚΛΙΚ ΕΔΩ!
Κατεβάστε το μάθημα (σε μορφή pdf) στον υπολογιστή σας. ΚΛΙΚ ΕΔΩ!
