ΣΤ΄ ΤΑΞΗ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ - ΕΝΟΤΗΤΑ Δ΄
ΟΙ ΗΠΕΙΡΟΙ: ΕΥΡΩΠΗ
Κεφ. 3: Κατακόρυφος διαμελισμός της Ευρώπης
Η Ευρώπη, αν και μικρή σε μέγεθος ήπειρος, έχει μεγάλη ποικιλομορφία στο ανάγλυφό της.
Δείτε τα κυριότερα μορφολογιικά στοιχεία της Ευρώπης (βουνά, ποτάμια, λίμνες):
Με βάση την μορφολογία του εδάφους της, αλλά και διάφορα κλιματολογικά χαρακτηριστικά, χωρίζεται σε τρεις περιοχές: την ανατολική, την βόρεια και κεντροδυτική και τη νότια περιοχή.
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Είναι μία απέραντη και μορφολογικά μονότονη έκταση, η οποία ξεκινά από την Κεντρική ευρώπη και καταλήγει στα Ουράλια όρη. Χαρακτηρίζεται από ατελείωτες πεδιάδες και ελάχιστα βουνά (για την ακρίβεια λόφους) το ύψος των οποίων σπάνια ξεπερνά τα 100 μ.
Βουνά
Πεδιάδες
Η ανατολική περιοχή είναι ολόκληρη μια πεδιάδα η οποία, επειδή το μεγαλύτερο μέρος της βρίσκεται στην Ρωσία, ονομάζεται Ρωσική πεδιάδα. Ένα μικρό μέρος της στην δυτική άκρη είναι η Γερμανοπολωνική πεδιάδα.
(youtube.com, fringeworthy-year-zero.obsidianportal.com, cdn.obsidianportal.com, pre10.deviantart.net, youtube.com, valery-medved.deviantart.com)
Ποτάμια
Η ανατολική περιοχή έχει αρκετούς ποταμούς, οι οποίοι είναι πολύ μακρείς, αφού έχουν να διανύσουν μεγάλη απόσταση ο καθένας μέχρι την κοντινότερη θάλασσα ή λίμνη. Οι τέσσερις κυριότεροι ποταμοί της βρίσκονται μέσα στους 7 μακρύτερους ποταμούς της Ευρώπης.
Κατά σειρά μεγέθους είναι:
Βόλγας: Πηγάζει Β.Α. της Μόσχας και, με κατεύθυνση νότια, εκβάλλει στην Κασπία θάλασσα.
Ουράλης: Πηγάζει από τα Ουράλια όρη και, με κατεύθυνση νότια, εκβάλλει στην Κασπία θάλασσα.
Δνείπερος: Πηγάζει Β.Α. της Μόσχας και, με κατεύθυνση νότια, εκβάλλει στον Εύξεινο Πόντο.
Ντον: Πηγάζει νότια της Μόσχας και, με κατεύθυνση νοτιοανατολική, εκβάλλει στην Αζοφική θάλασσα.
Δνείστερος: Πηγάζει από τα Καρπάθια και, με κατεύθυνση νοτιοανατολική, περνάει από την Ουκρανία και εκβάλλει στον Εύξεινο Πόντο.
Κατά σειρά μεγέθους είναι:
Βόλγας: Πηγάζει Β.Α. της Μόσχας και, με κατεύθυνση νότια, εκβάλλει στην Κασπία θάλασσα.
Ουράλης: Πηγάζει από τα Ουράλια όρη και, με κατεύθυνση νότια, εκβάλλει στην Κασπία θάλασσα.
Δνείπερος: Πηγάζει Β.Α. της Μόσχας και, με κατεύθυνση νότια, εκβάλλει στον Εύξεινο Πόντο.
Ντον: Πηγάζει νότια της Μόσχας και, με κατεύθυνση νοτιοανατολική, εκβάλλει στην Αζοφική θάλασσα.
Δνείστερος: Πηγάζει από τα Καρπάθια και, με κατεύθυνση νοτιοανατολική, περνάει από την Ουκρανία και εκβάλλει στον Εύξεινο Πόντο.
Ουράλης (static.panoramio.com)
Λίμνες
ΒΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΟΔΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Περιλαμβάνει το κεντρικό τμήμα της Ιβηρικής χερσονήσου, την κεντρική Ευρώπη (Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία, Ιρλανδία, Κάτω Χώρες) και την Σκανδιναβία (Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία).
Η περιοχή αυτή έχει σχετικά χαμηλά βουνά, τα οποία περιβάλλονται από εύφορες πεδιάδες
Η περιοχή αυτή έχει σχετικά χαμηλά βουνά, τα οποία περιβάλλονται από εύφορες πεδιάδες
Βουνά
Η μεγαλύτερη οροσειρά είναι οι Σκανδιναβικές Άλπεις, στην Σκανδιναβική χερσόνησο. Η υψηλότερη κορυφή τους είναι το όρος Γκλιτερτίντεν στην νοτιοκεντρική Νορβηγία, με ύψος τα 2.470 μ.
Πεδιάδες
Η Μεγάλη Γαλλική Πεδιάδα είναι η κυριότερη πεδιάδα της κεντρικής Ευρώπης. Εκτείνεται στην κεντρική και δυτική ευρώπη, μέχρι τις ακτές της Βόρειας θάλασσας.
Ποτάμια
Ο μακρύτερος ποταμός είναι ο Ρήνος (1.240 χμ.). Πηγάζει από τις Ελβετικές Άλπεις. Αποτελεί μέρος των συνόρων Ελβετίας-Αυστρίας, Ελβετίας-Λίχτενσταϊν, Ελβετίας-Γερμανίας και Γαλλίας-Γερμανίας. Εκβάλλει στην Βόρεια θάλασσα.
Άλλοι ποταμοί:
Έλβας (1.165 χμ.). Πηγάζει από την Τσεχία, διατρέχει την Γερμανία και εκβάλλει στην Βόρεια θάλασσα. Είναι σπουδαία συγκοινωνιακή αρτηρία της κεντρικής Ευρώπης.
Βιστούλας (1.070 χμ.). Πηγάζει από τα Καρπάθια, περενάει από την Πολωνία, διατρέχει την Βαρσοβία και εκβάλλει στην Βαλτική θάλασσα.
Λίγηρας (1.010 χμ.) Ποταμός της Γαλλίας. Πηγάζει από τα νότια της χώρας, την διατρέχει προς τα βόρεια και εκβάλλει στον Ατλαντικό.
Τάγος (1.008 χμ.). Πηγάζει από την ανατολική Ισπανία, περνάει από Ισπανία και Πορτογαλία και εκβάλλει στον Ατλαντικό ωκεανό.
Οντέρ (850 χμ.). Πηγάζει από την Τσεχία, περνά μέσα από την Πολωνία, για κάποια χιλιόμετρα είναι φυσικό σύνορο Πολωνίας-Γερμανίας και εκβάλλει στην Βαλτική.
Σηκουάνας (780 χμ.). Ποταμός της Γαλλίας. Πηγάζει από την κεντρική χώρα και εκβάλλει στην θάλασσα της Μάγχης.
Άλλοι ποταμοί:
Έλβας (1.165 χμ.). Πηγάζει από την Τσεχία, διατρέχει την Γερμανία και εκβάλλει στην Βόρεια θάλασσα. Είναι σπουδαία συγκοινωνιακή αρτηρία της κεντρικής Ευρώπης.
Βιστούλας (1.070 χμ.). Πηγάζει από τα Καρπάθια, περενάει από την Πολωνία, διατρέχει την Βαρσοβία και εκβάλλει στην Βαλτική θάλασσα.
Λίγηρας (1.010 χμ.) Ποταμός της Γαλλίας. Πηγάζει από τα νότια της χώρας, την διατρέχει προς τα βόρεια και εκβάλλει στον Ατλαντικό.
Τάγος (1.008 χμ.). Πηγάζει από την ανατολική Ισπανία, περνάει από Ισπανία και Πορτογαλία και εκβάλλει στον Ατλαντικό ωκεανό.
Οντέρ (850 χμ.). Πηγάζει από την Τσεχία, περνά μέσα από την Πολωνία, για κάποια χιλιόμετρα είναι φυσικό σύνορο Πολωνίας-Γερμανίας και εκβάλλει στην Βαλτική.
Σηκουάνας (780 χμ.). Ποταμός της Γαλλίας. Πηγάζει από την κεντρική χώρα και εκβάλλει στην θάλασσα της Μάγχης.
Σηκουάνας, Παρίσι
Τα ...παράξενα του Έλβα
Ανισόπεδη διασταύρωση ποταμών; Κι όμως υπάρχει! Βρίσκεται στον ποταμό Έλβα, σε κάποιο σημείο που διασταυρώνεται με ένα κανάλι. Ο ανισόπεδος υδάτινος κόμβος βρίσκεται στην περιοχή του Μαγδεμβούργου.
Λίμνες
Λίμνες υπάρχουν μόνο στην Σκανδιναβική χερσόνησο και κυρίως στην Φινλανδία και την Σουηδία.
Η Φινλανδία μάλιστα λέγεται η χώρα των 1000 λιμνών με τις τόσες λίμνες που έχει (για την ακρίβεια απ' ότι λένε οι Φινλανδοί, έχει 188.000 λίμνες.
Η πιο μεγάλη, όμως, της Σκανδιναβίας βρίσκεται στην Σουηδία και είναι η λίμνη Βένερν.
Η Φινλανδία μάλιστα λέγεται η χώρα των 1000 λιμνών με τις τόσες λίμνες που έχει (για την ακρίβεια απ' ότι λένε οι Φινλανδοί, έχει 188.000 λίμνες.
Η πιο μεγάλη, όμως, της Σκανδιναβίας βρίσκεται στην Σουηδία και είναι η λίμνη Βένερν.
Φινλανδία, Η χώρα με τις 188.000 λίμνες
Σουηδία, Λίμνη Βένερν
ΝΟΤΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ
Περιλαμβάνει την Βαλκανική χερσόνησο (χερσόνησο του Αίμου), την Ιταλική, την Ιβηρική, την Αυστρία και την Ελβετία.
Είναι "πλούσια" γεωλογικά περιοχή, με έντονη σεισμική δραστηριότητα. Τα περισσότερα και μεγαλύτερα βουνά της Ευρώπης είναι συγκεντρωμένα εδώ.
Δεν έχει μεγάλες πεδιάδες και, από ποτάμια, μεγαλύτερος είναι ο Δούναβης.
Είναι "πλούσια" γεωλογικά περιοχή, με έντονη σεισμική δραστηριότητα. Τα περισσότερα και μεγαλύτερα βουνά της Ευρώπης είναι συγκεντρωμένα εδώ.
Δεν έχει μεγάλες πεδιάδες και, από ποτάμια, μεγαλύτερος είναι ο Δούναβης.
Βουνά
Το μεγαλύτερο βουνό της Ευρώπης είναι οι Άλπεις. Στην πραγματικότητα είναι ένα σύνολο από οροσειρές, οι οποίες εκτείνονται σε διάφορες χώρες (Αυστρία, Σλοβενία, Ιταλία, Ελβετία, Γαλλία).
Το πιο ψηλό σημείο είναι η κορυφή του Λευκού Όρους (4.810 μ.).
Δείτε μία περιήγηση με αλεξίπτωτο πλαγιάς, πάνω από την κορυφή του Λευκού Όρους:
Το πιο ψηλό σημείο είναι η κορυφή του Λευκού Όρους (4.810 μ.).
Δείτε μία περιήγηση με αλεξίπτωτο πλαγιάς, πάνω από την κορυφή του Λευκού Όρους:
"Το βήμα στο κενό"
Από τον Δεκέμβριο του 2013 λειτουργεί στο Λευκό Όρος, σαν τουριστικό αξιοθέατο σε ένα ορεινό καταφύγιο, ένα μπαλκονάκι που βλέπει στο κενό. Είναι ένα δωμάτιο όπου όλα, πάτωμα, τοίχοι, ταβάνι είναι από διαφανές γυαλί και όταν πατάς επάνω του έχεις την εντύπωση πως αιωρείσαι στο κενό...
Άλλα βουνά:
Πυρηναία. Βρίσκονται ανάμεσα σε Γαλλία και Ισπανία, αποτελώντας φυσικό σύνορο των δύο χωρών. Το ψηλότερο σημείο βρίσκεται στα 3.404 μ.
Απέννινα. Είναι η "ραχοκοκαλιά" της Ιταλίας. Το ψηλότερο σημείο τους είναι στα 2.912 μ.
Δειναρικές Άλπεις. Εκτείνονται κατά μήκος του δυτικού τμήματος της Βαλκανικής χερσονήσου, περνώντας από την Σλοβενία, την Κροατία, την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Σερβία, το Μαυροβούνιο και την Αλβανία. Η κορυφή τους βρίσκεται στα 2.694 μ.
Καρπάθια. Είναι οροσειρά της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Ανέρχεται μέχρι το ύψος των 2.655 μ.
Εκτείνονται (λιγότερο ή περισσότερο) στην Ρουμανία, την Τσεχία, την Σλοβακία, την Ουγγαρία, την Ουκρανία, την Πολωνία και την Σερβία.
Πίνδος. Η μεγαλύτερη οροσειρά της Ελλάδας και η "ραχοοκαλιά" του δυτικού μέρους της. Ψηλότερη κορυφή ή κορυφή του όρους Σμόλικα (2.637 μ.).
Αίμος. Είναι οροσειρά, Β.Α. της ελληνικής χερσονήσου. Από το όνομά της πήρα και το όνομά της η Βαλκανική χερσόνησος (αφού στα τουρκικά η λέξη "Αίμος" λέγεται Μπαλκάν. Η ψηλότερη κορυφή είναι το Γιουμρούκ (ύψος:2.376)
Πεδιάδες
Η μεγαλύτερη είναι η Ουγγρική πεδιάδα.
Μία μικρότερη είναι η πεδιάδα του Δούναβη, μεταξύ Βουλγαρίας και Ρουμανίας.
Μία μικρότερη είναι η πεδιάδα του Δούναβη, μεταξύ Βουλγαρίας και Ρουμανίας.
Ποτάμια
Η νότια περιοχή, το μοναδικό μεγάλο ποτάμι που έχει είναι ο Δούναβης, που είναι και το 2ο μεγαλύτερο της Ευρώπης, με μήκος 2.860 χμ.