ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤ΄ (ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ)
ΕΝΟΤΗΤΑ Γ΄: Η Ελληνική Επανάσταση (1821-1830)
Κεφ. 5: Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ
Α΄ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ(1821-1822)
Προκειμένου να εδραιωθεί η Επανάσταση, εκτός από τις πολεμικές ενέργειες χρειαζόταν και μια πολιτική οργάνωση των επαναστατημένων περιοχών.
Έτσι, από την αρχή δημιουργήθηκαν τρεις τοπικές «κυβερνήσεις»: η Πελοποννησιακή Γερουσία στην Πελοπόννησο, ο Άρειος Πάγος στην Ανατολική Στερεά και η Γερουσία στην Δυτική Στερεά Ελλάδα.
Έτσι, από την αρχή δημιουργήθηκαν τρεις τοπικές «κυβερνήσεις»: η Πελοποννησιακή Γερουσία στην Πελοπόννησο, ο Άρειος Πάγος στην Ανατολική Στερεά και η Γερουσία στην Δυτική Στερεά Ελλάδα.
Έγγραφα των προσωρινών κυβερνήσεων
(ΚΛΙΚ για μεγέθυνση)
(ΚΛΙΚ για μεγέθυνση)
Οι σφραγίδες των τοπικών κυβερνήσεων
(ΚΛΙΚ για μεγέθυνση)
Αυτές οι κυβερνήσεις ελέγχονταν από ανθρώπους που και πριν είχαν την εξουσία στις ελληνικές κοινότητες: τους προεστούς, τους Φαναριώτες και τους ιεράρχες. Γι’ αυτόν τον λόγο η παρουσία σ’ αυτές άλλων κοινωνικών τάξεων ήταν πολύ μικρή.
Στις τοπικές κυβερνήσεις υπήρχαν συχνές αντιζηλίες και διαμάχες ανάμεσα στους Έλληνες.
Οι άνθρωποι που είχαν την εξουσία στις κοινότητες τα χρόνια της Τουρκοκρατίας (προεστοί και ιεράρχες) θεωρούσαν πως ήταν φυσικό να εξακολουθούν να ελέγχουν την κατάσταση και τα επόμενα χρόνια. Έτσι, προσπαθούσαν να παραμερίσουν τους οπλαρχηγούς, επειδή τους έβλεπαν ως απειλή για τα συμφέροντά τους.
Από την άλλη, οι οπλαρχηγοί, βλέποντας την αξία τους στις μάχες και την αγάπη του λαού προς τα πρόσωπά τους, θεωρούσαν λογικό να έχουν και αυτοί μερίδιο στην εξουσία και λόγο στα πολιτικά πράγματα.
Μετά τον ερχομό του Δημήτριου Υψηλάντη στην Πελοπόννησο, το καλοκαίρι του 1821, οι εντάσεις μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών, αλλά και μεταξύ των κυβερνήσεων, μεγάλωσαν.
Έγινε, έτσι, αισθητή η ανάγκη να δημιουργηθεί μία ενιαία κεντρική διοίκηση, η οποία θα αναλάμβανε τον συντονισμό τού Αγώνα, θα απευθυνόταν σε όλους τους Έλληνες, αλλά και θα τους εκπροσωπούσε στο εξωτερικό. Έπρεπε επομένως να γίνουν εκλογές για να ψηφιστούν οι βουλευτές, οι εκπρόσωποι δηλαδή του λαού οι οποίοι θα αποτελούσαν τα μέλη της Εθνικής Συνέλευσης.
Στις τοπικές κυβερνήσεις υπήρχαν συχνές αντιζηλίες και διαμάχες ανάμεσα στους Έλληνες.
Οι άνθρωποι που είχαν την εξουσία στις κοινότητες τα χρόνια της Τουρκοκρατίας (προεστοί και ιεράρχες) θεωρούσαν πως ήταν φυσικό να εξακολουθούν να ελέγχουν την κατάσταση και τα επόμενα χρόνια. Έτσι, προσπαθούσαν να παραμερίσουν τους οπλαρχηγούς, επειδή τους έβλεπαν ως απειλή για τα συμφέροντά τους.
Από την άλλη, οι οπλαρχηγοί, βλέποντας την αξία τους στις μάχες και την αγάπη του λαού προς τα πρόσωπά τους, θεωρούσαν λογικό να έχουν και αυτοί μερίδιο στην εξουσία και λόγο στα πολιτικά πράγματα.
Μετά τον ερχομό του Δημήτριου Υψηλάντη στην Πελοπόννησο, το καλοκαίρι του 1821, οι εντάσεις μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών, αλλά και μεταξύ των κυβερνήσεων, μεγάλωσαν.
Έγινε, έτσι, αισθητή η ανάγκη να δημιουργηθεί μία ενιαία κεντρική διοίκηση, η οποία θα αναλάμβανε τον συντονισμό τού Αγώνα, θα απευθυνόταν σε όλους τους Έλληνες, αλλά και θα τους εκπροσωπούσε στο εξωτερικό. Έπρεπε επομένως να γίνουν εκλογές για να ψηφιστούν οι βουλευτές, οι εκπρόσωποι δηλαδή του λαού οι οποίοι θα αποτελούσαν τα μέλη της Εθνικής Συνέλευσης.
Ludwig Michael von Schwanthaler: "Η Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο". Απεικονίζεται η στιγμή της ορκωμοσίας των πληρεξουσίων.
Τοιχογραφία από το Μέγαρο της Βουλής. (Πηγή: el.wikipedia.org)
Τοιχογραφία από το Μέγαρο της Βουλής. (Πηγή: el.wikipedia.org)
Η πρώτη Εθνοσυνέλευση συνήλθε στην Επίδαυρο τον Δεκέμβριο του 1821.
Σ’ αυτήν συμμετείχαν εκπρόσωποι από τις περισσότερες επαναστατημένες περιοχές, καθώς και Φαναριώτες που είχαν καταφτάσει από την αρχή της Επανάστασης.
Η πλειοψηφία ήταν πρόκριτοι και κληρικοί από την Πελοπόννησο, την Στερεά Ελλάδα και τα νησιά. Αντίθετα, δεν συμμετείχαν άνθρωποι όπως ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Κολοκοτρώνης, ο Ανδρούτσος, ο Νικηταράς· άνθρωποι δηλαδή που έρχονταν σε αντίθεση με τις ενέργειες των προεστών και των Φαναριωτών.
Σ’ αυτήν την πρώτη Εθνική Συνέλευση:
- Διακηρύχθηκε η ανεξαρτησία των Ελλήνων.
- Ψηφίστηκε το πρώτο ελληνικό Σύνταγμα, γνωστό ως Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδας, το οποίο μάλιστα ήταν το πιο προοδευτικό Σύνταγμα εκείνης της εποχής, αφού μεταξύ των άλλων κατοχύρωνε την πλήρη ισότητα όσων θα ζούσαν στο ελληνικό κράτος και όριζε ως πολίτευμα την αβασίλευτη δημοκρατία, κάτι πρωτοπόρο σε όλη την Ευρώπη.
Επίσης, απαγορεύτηκε η δουλεία στο ελληνικό κράτος (η οποία ακόμα ίσχυε στην υπόλοιπη Ευρώπη). - Δημιουργήθηκαν δύο σώματα: το Βουλευτικό (η Βουλή, με πρόεδρο τον Δημήτριο Υψηλάντη) και το Εκτελεστικό (η Κυβέρνηση, με πρόεδρο τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο).
- Οργανώθηκαν Υπουργεία και ρυθμίστηκε η απονομή δικαιοσύνης.
- Ορίστηκαν τα σχέδια της ελληνικής σημαίας: κυανούν (γαλάζιο) παραλληλόγραμμο ύφασμα με έναν μεγάλο λευκό σταυρό στην μέση, για την σημαία της ξηράς· παραλληλόγραμμο ύφασμα με εννέα κυανόλευκες ρίγες και έναν λευκό σταυρό στην εσωτερική πάνω άκρη, για την ναυτική σημαία. (Σήμερα χρησιμοποιούμε παντού τον δεύτερο τύπο, με τις ρίγες.)
- Ορίστηκε πρωτεύουσα του νέου κράτους η Κόρινθος.
Το πρώτο Σύνταγμα του ελληνικού κράτους
(ΚΛΙΚ στην εικόνα, για να το κατεβάσετε στον υπολογιστή σας
(Πηγή: Βουλή των Ελλήνων via Wikipaideia)
Πηγές:
Για την δημιουργία της ανάρτησης, εκτός από τις ήδη αναφερθείσες πηγές και το σχολικό βιβλίο Ιστορίας ΣΤ΄, βοήθησαν –χωρίς να ερωτηθούν...– οι ιστότοποι:
Τελευταίο κουδούνι, Αταξίες στην Άνω Σύρο, Βικιπαίδεια,
και το παλαιό βιβλίο Ιστορίας ΣΤ΄, Κεφ. 23 (ΟΕΔΒ 2009)
Κατεβάστε το μάθημα (σε μορφή pdf) στον υπολογιστή σας. ΚΛΙΚ ΕΔΩ!